سند برادری انسانی: اعلامیه مشترک واتیکان و الأزهر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

محورهای اصلی اعلامیه مشترک واتیکان و الأزهر که در سال 2019 با عنوان «سند برادری انسانی» به امضای طرفین رسید، عبارت‌اند از: نقش ادیان در برقراری صلح و عدالت، احترام به انسان در پرتو ایمان به خدا، لزوم همدردی و مهرورزیِ خداباوران با همگان، فرهنگ گفتگو و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز، تقویت ارزش‌های دینی و آزادی، شکایت از پسرفت‌های فکری و اخلاقی ضمن اعتراف به پیشرفت‌های مادی، گِله از بیداد و جنگ، آرزوی صلح و دادورزی و همچنین اهمیت حقوق قربانیان و مستضعفان و اقلیت‌ها و زنان و کودکان. اما بی‌گمان افزون بر انگیزه‌های الهی و انسانی، طرفین ملاحظات دیگری هم داشته‌اند؛ از یک‌‌سو واتیکان، الأزهر را بهترین نماینده اسلامِ سُنی می‌داند و از طریق رابطه گرم با او، نزد هم‌تمدنی‌های غربی خود که از جانب مسلمانان نگران‌اند و بسیار مایل‌اند کسی را داشته باشند که زبان مسلمانان را بفهمد و بتواند با آنان ارتباط واقعی برقرار کند، اعتبار می‌جوید. از دیگر‌سو چون غربیان در ارتباط با غیرغربیان، واتیکان را بخشی لازم‌الاحترام از تمدن خویش برمی‌شمرند، ارتباط گرم دیگرانی مانند الأزهر را با واتیکان نشانه احترام آن دیگران به فرهنگ و تمدن و ارزش‌های خویش می‌دانند و این برای آن دیگران نزد غربیان احترام می‌آفریند.

کلیدواژه‌ها


[1]. ترجمه متن کامل «سند برادری انسانی» که در پایگاه رسمی واتیکان، ذیل عنوان «سفر رسولیِ پاپ عالی‌مقام، فرانسیس، به امارات متحده عربی (3-5 فوریه 2019)» درج شده است، در این مقاله، پس از مقدمه تحلیلی آورده شده است.

[1]. Declaration on the Relation of the Church with Non-Christian Religions (Nostra Aetate)

[1]. پایگاه مزبور شامل شرح‌ حال و تصاویر امضاکنندگان، در نشانی زیر در دسترس است:

 https://www.christians-muslims.com/signatories

[1] المجلس العالمی للمجتمعات المسلمة (World Muslim Communities Council – TWMCC, Abu Dhabi, UAE).
[1]. المرکز النیجیری للبحوث العربیة.
[1]. جمعیة الدعوة الاسلامیة سنغافورة (Muslim Missionary Society Singapore / Jamiyah Singapore).
[1]. جمعیة العلماء و مدرسی الدینی الاسلامی بسنغافوة (Singapore Islamic Scholars & Religious Teachers Association / PERGAS).
[1]. در دو ثلث آخر متن مقدمه، مطالب فراوانی را به آقای محمد مسجدجامعی، سفیر اسبق ایران در واتیکان و مراکش، استناد داده‌ام که این به ‌دلیل جایگاه علمی و تجربی ویژه و آثار فراوانِ انتشاریافته و انتشارنایافته ایشان در موضوعات گوناگون دینی‌سیاسی، به‌ویژه دربارۀ جهان مسیحی و جهان کاتولیک بوده است.
[1]. برگردان از:
“A Document on Human Fraternity for World Peace and Living Together”, retrieved from: https://www.vatican.va/content/francesco/en/travels/2019/outside/documents/papa-francesco_20190204_documento-fratellanza-umana.html
کتاب‌نامه
«گفتگو با سفیر سابق ایران در واتیکان درباره سفر پاپ به عراق»، دین‌آنلاین (30/11/1399) در:

 https://bit.ly/3EdCMRK.

مسجدجامعی، محمد (1400)؛ سیاست و گفتگوی دینی: اسلام و مسیحیت در دوران جدید؛ تهران: اطلاعات.
مسجدجامعی، محمد (12/7/1401)؛ مصاحبه، مصاحبه‌کننده: مصطفی رستگار؛ قم: مؤسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر (مرام).
مسجدجامعی، محمد (13/6/1397)؛ مصاحبه، مصاحبه‌کننده: مصطفی رستگار؛ قم: مؤسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر (مرام).
مسجدجامعی، محمد (17/7/1397)؛ مصاحبه، مصاحبه‌کننده: مصطفی رستگار؛ قم: مؤسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر (مرام).
مسجدجامعی، محمد (8/6/1397)؛ مصاحبه، مصاحبه‌کننده: مصطفی رستگار؛ قم: مؤسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر (مرام).