دیدگاه‌های آلیزا شنیزر در تاریخ قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

آلیزا شنیزر، در مقاله «قداست و گردآوری قرآن» با اتّکا و استشهاد به روایات موجود در منابع اسلامی، از برخی مباحث مطرح در حوزه تاریخ قرآن سخن می‌گوید. هرچند رویکرد وی در عموم مباحث، توصیفی است، اما در صدد است نشان دهد که با وجود تأکید مسلمانان نخستین بر قداست قرآن و منشأ آسمانی‌اش، در دسته‌ای از روایات تاریخ قرآن، تفکیک میان دو نسخه قرآن، یکی در آسمان و دیگری مصحف عثمانی، به شفافیّت انجام شده است. وی با استشهاد به گزارش‌های اسلامی و کنار هم نهادن آنها به نحوی معیّن، در گام نخست، تصاویری از قدسی‌انگاری قرآن آسمانی را، که منشأ قرآن زمینی بوده است، به نمایش می‌گذارد. در گام دوم، قداست نسخه زمینی و رسمیت‌یافته قرآن را با رویکرد هواداران مصحف عبدالله، که با مصحف عثمانی مخالفت می‌کردند، نقض‌شده معرفی می‌کند. مقاله حاضر نظرگاه‌های شنیزر راجع به تاریخ قرآن را تقریر، تبیین و نقد می‌کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


ابن ابی شیبه، عبد الله بن محمد (1989). المصنّف فی الاحادیث والآثار، تصحیح: سعید اللحام، بیروت: دار الفکر.
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی (1959). فتح الباری شرح صحیح البخاری، تصحیح: عبد العزیز بن باز، بیروت: دار الفکر.
ابن حنبل، احمد (1895). المسند، بیروت: دار الفکر.
ابن سعد، محمد (1957). الطبقات الکبری، بیروت: دار صادر.
ابن شبّه، عمر (1979). تاریخ المدینة المنورة، تصحیح: فهیم محمد شلتوت، مکه: دار التراث.
ابن قتیبه، ابو محمد عبد الله بن مسلم (2011). تأویل مشکل القرآن، تصحیح: سعد بن نجدت عمر، دمشق: مؤسسة الرسالة.
ابن منده، ابو عبد الله محمد (1996). کتاب الایمان، تصحیح: علی بن محمد الفقیهی، بیروت: بی‌نا.
ابو عبید، قاسم بن سلام (2005). فضائل القرآن، بیروت: المکتبة العصریة.
بلاشر، رژی (1374). در آستانه قرآن، ترجمه: محمود رامیار، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
حاکم نیسابوری، محمد (1990). المستدرک علی الصحیحین، تصحیح: مصطفی عبد القدیر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة.
سجستانی، عبد الله ابن ابی داود (1936). کتاب المصاحف، تصحیح: آثر جفری، قاهره: المطبعة الرحمانیة.
سیوطی، جلال الدین (1991). الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیة.
طبری، ابو جعفر محمد بن جریر (1972). جامع البیان عن تأویل آی القرآن، بیروت: دار الحدیث.
Shnizer, Aliza (2006). “Sacrality and Collection”, in: The Blackwell Companion to the Qur'an, Edited by Andrew Rippin, Oxford: Blackwell, pp. 159-171