دانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823مطالعات ارتدوکس در ایران در گفتگو با دکتر الیاس عارف زادهمطالعات ارتدوکس در ایران در گفتگو با دکتر الیاس عارف زاده522111194FAالیاس عارف زادههیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب.Journal Article20180208مطالعات ارتدوکس در ایران <strong>در گفتگو با دکتر الیاس عارف زاده</strong>
<strong>برای گفتوگو درباره مطالعات ارتدوکس در ایران در خدمت جناب آقای دکتر عارفزاده هستیم. جناب آقای دکتر عارفزاده، در پی آنیم که با وضعیت مطالعات ارتدوکس در ایران به طور کلی، و نقش و سهم دانشگاه ادیان در این زمینه به طور خاص آشنا شویم. سپس درباره اولویتها و خلأهای موجود و پیشنهادهای مطالعاتی و تحقیقاتی برای دانشجویان صحبت کنیم. پیش از ورود به اصل بحث به نظر مناسب است تصویری کلی از ارتدوکس و جایگاه آن در میان کلیساها و مذاهب مسیحی ارائه بفرمایید. همچنین اطلاعاتی درباره کلیساهایی که در ایران وجود دارند ارائه بفرمایید؛ کدام ارتدوکس هستند و کدام غیر ارتدوکس، و چه نسبتی دارند؟</strong>مطالعات ارتدوکس در ایران <strong>در گفتگو با دکتر الیاس عارف زاده</strong>
<strong>برای گفتوگو درباره مطالعات ارتدوکس در ایران در خدمت جناب آقای دکتر عارفزاده هستیم. جناب آقای دکتر عارفزاده، در پی آنیم که با وضعیت مطالعات ارتدوکس در ایران به طور کلی، و نقش و سهم دانشگاه ادیان در این زمینه به طور خاص آشنا شویم. سپس درباره اولویتها و خلأهای موجود و پیشنهادهای مطالعاتی و تحقیقاتی برای دانشجویان صحبت کنیم. پیش از ورود به اصل بحث به نظر مناسب است تصویری کلی از ارتدوکس و جایگاه آن در میان کلیساها و مذاهب مسیحی ارائه بفرمایید. همچنین اطلاعاتی درباره کلیساهایی که در ایران وجود دارند ارائه بفرمایید؛ کدام ارتدوکس هستند و کدام غیر ارتدوکس، و چه نسبتی دارند؟</strong>https://haftasman.urd.ac.ir/article_111194_e521e586968de55103b249226d5565c6.pdfدانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823سنت در کلیسای باستانسنت در کلیسای باستان2346111196FAمحمد حقانی فضلعضو گروه پژوهشی ادیانJournal Article20180104مقاله حاضر فصلی است از کتاب <em>مسیحیت ارتدوکس شرقی از منظری غربی</em>، نوشته جرج فلورُوسکی (1893ـ1979)، کشیش، الهیدان و مورخ ارتدوکس که سالها در کرسی تدریس «تاریخ آبای کلیسا» فعالیت علمی داشته است. او را یکی از مؤثرترین الهیدانان ارتدوکس در قرن بیستم شمردهاند. او در این مقاله مفهوم سنت را بررسی میکند؛ زیرا سنت کلیسایی نقش بسیار مهمی در دیانت ارتدوکسی دارد و ارتدوکسها خود را متعهد میدانند هیچ چیز جدیدی ابداع نکنند، بلکه در عوض سنتِ مکتوب و غیرمکتوبِ آبای مقدس، شوراها و اعتقادنامهها را بازبگویند. برای آنکه مفهوم و نیز کارکرد سنت روشن شود، او ابتدا بسترهای پیدایش سنت را مطرح میکند؛ یعنی اینکه چه مسائل و مباحثی در کلیسای اولیه درگرفت که کلیسا را واداشت تا حدود و ثغور سنت را تدوین کند. او در ادامه مهمترین الهیدانانی که در تعریف و تعیین مفهوم سنت نقش داشتهاند را معرفی میکند؛ کسانی چون وینسنت اهل لرینس، ایرنئوس، آتاناسیوس، باسیل و آگوستین. او همچنین به مهمترین ملاکها و معیارهای مطرح شده در تعیین سنتِ اصیل و تمایز آن از بدعتها اشاره میکند؛ معیارهایی مانند «قانون ایمان» و «قانون پرستش». فلوروسکی در پایان نشان میدهد که سنت کلیسایی مهمترین مفسر متنِ مقدس است و در واقع انجیل همواره در بسترِ تعالیمِ جامع کلیسا فهم شده است؛ به بیان دیگر، سنت مهمترین ملاک برای تشخیص ایمان صحیح از بدعت بوده است.مقاله حاضر فصلی است از کتاب <em>مسیحیت ارتدوکس شرقی از منظری غربی</em>، نوشته جرج فلورُوسکی (1893ـ1979)، کشیش، الهیدان و مورخ ارتدوکس که سالها در کرسی تدریس «تاریخ آبای کلیسا» فعالیت علمی داشته است. او را یکی از مؤثرترین الهیدانان ارتدوکس در قرن بیستم شمردهاند. او در این مقاله مفهوم سنت را بررسی میکند؛ زیرا سنت کلیسایی نقش بسیار مهمی در دیانت ارتدوکسی دارد و ارتدوکسها خود را متعهد میدانند هیچ چیز جدیدی ابداع نکنند، بلکه در عوض سنتِ مکتوب و غیرمکتوبِ آبای مقدس، شوراها و اعتقادنامهها را بازبگویند. برای آنکه مفهوم و نیز کارکرد سنت روشن شود، او ابتدا بسترهای پیدایش سنت را مطرح میکند؛ یعنی اینکه چه مسائل و مباحثی در کلیسای اولیه درگرفت که کلیسا را واداشت تا حدود و ثغور سنت را تدوین کند. او در ادامه مهمترین الهیدانانی که در تعریف و تعیین مفهوم سنت نقش داشتهاند را معرفی میکند؛ کسانی چون وینسنت اهل لرینس، ایرنئوس، آتاناسیوس، باسیل و آگوستین. او همچنین به مهمترین ملاکها و معیارهای مطرح شده در تعیین سنتِ اصیل و تمایز آن از بدعتها اشاره میکند؛ معیارهایی مانند «قانون ایمان» و «قانون پرستش». فلوروسکی در پایان نشان میدهد که سنت کلیسایی مهمترین مفسر متنِ مقدس است و در واقع انجیل همواره در بسترِ تعالیمِ جامع کلیسا فهم شده است؛ به بیان دیگر، سنت مهمترین ملاک برای تشخیص ایمان صحیح از بدعت بوده است.https://haftasman.urd.ac.ir/article_111196_6ae94b613ff3081bd549d00f0b3ab31f.pdfدانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823شوراهای جهانی مسیحی و گسست کلیساهاشوراهای جهانی مسیحی و گسست کلیساها4772111172FAالیاس عارف زادهادیان ابراهیمی، ادیان، ادیان و مذاهب، قم، ایرانJournal Article20171106برای آموزههای مسیحی در قرون اولیه دو منبع بیان شده است: کتاب مقدس و کلیسا. کتاب مقدس در اواخر قرن چهارم در شورای کارتاژ رسمی شد. همچنین کلیسا با تشکیل شوراهای جهانی (Ecumenical Councils) و تبیین آموزههای دینی بر اساس راستکیشی، یکی از منابع ایمان مسیحی معرفی شد. این شوراها از سال 325 تا سال 787م ادامه یافتند. هدف تشکیلدهندگان اولیه شوراهای جهانی کلیساها برطرف کردن اختلافات الهیاتی کشیشان و اسقفان، تبیین آموزههای راستکیشانه و ایجاد وحدت میان کلیساها بود؛ اما با تشکیل شورای جهانی کلیساها، اختلافها فزونی یافت. به عبارت دیگر، شوراهای جهانی کلیساها اگرچه آموزههای راستکیشانه را تبیین و قانونی کردند، تمام کلیساها این آموزهها را نپذیرفتند؛ در نتیجه گسست میان کلیساها رقم خورد و معیار راستکیشی در هر کلیسا متفاوت با دیگری شد. به اعتقاد نگارنده، اهداف شوراهای جهانی کلیساها در ایجاد یکسانی در آموزهها و وحدت کلیساها، در گستره زمانی مورد نظر، تحقق نیافت.برای آموزههای مسیحی در قرون اولیه دو منبع بیان شده است: کتاب مقدس و کلیسا. کتاب مقدس در اواخر قرن چهارم در شورای کارتاژ رسمی شد. همچنین کلیسا با تشکیل شوراهای جهانی (Ecumenical Councils) و تبیین آموزههای دینی بر اساس راستکیشی، یکی از منابع ایمان مسیحی معرفی شد. این شوراها از سال 325 تا سال 787م ادامه یافتند. هدف تشکیلدهندگان اولیه شوراهای جهانی کلیساها برطرف کردن اختلافات الهیاتی کشیشان و اسقفان، تبیین آموزههای راستکیشانه و ایجاد وحدت میان کلیساها بود؛ اما با تشکیل شورای جهانی کلیساها، اختلافها فزونی یافت. به عبارت دیگر، شوراهای جهانی کلیساها اگرچه آموزههای راستکیشانه را تبیین و قانونی کردند، تمام کلیساها این آموزهها را نپذیرفتند؛ در نتیجه گسست میان کلیساها رقم خورد و معیار راستکیشی در هر کلیسا متفاوت با دیگری شد. به اعتقاد نگارنده، اهداف شوراهای جهانی کلیساها در ایجاد یکسانی در آموزهها و وحدت کلیساها، در گستره زمانی مورد نظر، تحقق نیافت.https://haftasman.urd.ac.ir/article_111172_650e58400f981912fac8db37b00ddd38.pdfدانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823توبه در سنت مکتوب کلیسای ارتدوکس؛ وسیله یا هدفتوبه در سنت مکتوب کلیسای ارتدوکس؛ وسیله یا هدف7390111142FAطیبه سادات طباییدانشجوی دکتری تصوف و عرفان اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب.Journal Article20180302کاوش درباره مضامین عرفانی و اخلاقی در میراث شفاهی و مکتوب مسیحیت، بهطور خاص مذهب ارتدوکس، پژوهشی است که انجام آن در هر دو سطح صورتبندی تمام مضامین و تحلیل یک به یک، در قالب مطالعات تطبیقی با اسلام، بهطور خاص مذهب شیعه، بایسته است؛ چراکه به بیان ماکس مولر «آن کس که یک دین میشناسد، از همان دین هم چیزی نمیشناسد». در این مقاله با این پرسش که «در میان مضامین اخلاقی و عرفانی مسیحیت ارتدوکس، توبه چه جایگاهی دارد؟»، به کاوش در فیلوکالیا، که معتبرترین مجموعه در عرفان عملی مسیحیت ارتدوکس است، پرداخته میشود.
این پژوهش که به روش تاریخی ـ هرمنوتیک با تحلیل محتوای کیفی صورت گرفته، در مقام اثبات این حقیقت است که مفهوم توبه به لحاظ تاریخی از کهنترین زمانها مطرح بوده و به لحاظ هرمنوتیک، مبنای این باور عمدتاً به برداشتهایی از کتاب مقدس (اعم از عهد جدید و قدیم) ارجاع داده شده است.
این تحقیق نشان میدهد که توبه تنها یک عمل انسانی و تلاش فردی بر اساس دستورات دینی نیست، بلکه اقدام به توبه یک موهبت و توفیق خدایی است؛ از اینرو توبه نه عاملی برای سیر و سلوک، بلکه هدف سیر و سلوک اخلاقی و عرفانی به حساب میآید.کاوش درباره مضامین عرفانی و اخلاقی در میراث شفاهی و مکتوب مسیحیت، بهطور خاص مذهب ارتدوکس، پژوهشی است که انجام آن در هر دو سطح صورتبندی تمام مضامین و تحلیل یک به یک، در قالب مطالعات تطبیقی با اسلام، بهطور خاص مذهب شیعه، بایسته است؛ چراکه به بیان ماکس مولر «آن کس که یک دین میشناسد، از همان دین هم چیزی نمیشناسد». در این مقاله با این پرسش که «در میان مضامین اخلاقی و عرفانی مسیحیت ارتدوکس، توبه چه جایگاهی دارد؟»، به کاوش در فیلوکالیا، که معتبرترین مجموعه در عرفان عملی مسیحیت ارتدوکس است، پرداخته میشود.
این پژوهش که به روش تاریخی ـ هرمنوتیک با تحلیل محتوای کیفی صورت گرفته، در مقام اثبات این حقیقت است که مفهوم توبه به لحاظ تاریخی از کهنترین زمانها مطرح بوده و به لحاظ هرمنوتیک، مبنای این باور عمدتاً به برداشتهایی از کتاب مقدس (اعم از عهد جدید و قدیم) ارجاع داده شده است.
این تحقیق نشان میدهد که توبه تنها یک عمل انسانی و تلاش فردی بر اساس دستورات دینی نیست، بلکه اقدام به توبه یک موهبت و توفیق خدایی است؛ از اینرو توبه نه عاملی برای سیر و سلوک، بلکه هدف سیر و سلوک اخلاقی و عرفانی به حساب میآید.https://haftasman.urd.ac.ir/article_111142_f59cf3ed2ac87dc63e464440b3132273.pdfدانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823مسیحیت عربمسیحیت عرب91128111195FAسیدمحمدعلی میرصانعیدانش آموخته دکتری مطالعات تطبیقی ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم.Journal Article20180220تاریخ مسیحیت در میان نژاد عرب طولانی و متمایز است، از زمان مسیح تا حال حاضر امتداد داشته و ویژگیها و روشهای فکری آن در حال توسعه است. تاریخ آن با اسلام در هم تنیده شده، چنانکه در عبادات و تعالیم، زبان عربی به عنوان زبان اصلی به کار گرفته شده است. این به آن معنا است که مسیحیت عرب مدت طولانی از کلیساهای دیگر جدا بوده و نوشتههای آن برای بیشتر مسیحیان دیگر مناطق ناشناخته مانده است. تعریف دقیق مسیحیت عرب آسان نیست. در یک تعریف کلی میتوان آن را مربوط به مسیحیانی دانست که عبادات و آموزههای ایمانیشان به زبان عربی بوده است. همچنین این تعریف شامل مسیحیان سریانی و قبطی میشود که عربی را به عنوان زبان روزمره خود انتخاب کرده بودند. چنین تعریف نسبتاً کلیای مسیحیانی را که در شبه جزیره عربستان یا در امتداد مرزهای شرقی قلمرو روم بودند، در بر میگیرد؛ در آخر شامل مسیحیانی میشود که در منطقه مرکزی عرب زندگی میکردند و تا زمان حاضر اعتراف به ایمانشان را در قلمرو اسلامی ادامه دادهاند.تاریخ مسیحیت در میان نژاد عرب طولانی و متمایز است، از زمان مسیح تا حال حاضر امتداد داشته و ویژگیها و روشهای فکری آن در حال توسعه است. تاریخ آن با اسلام در هم تنیده شده، چنانکه در عبادات و تعالیم، زبان عربی به عنوان زبان اصلی به کار گرفته شده است. این به آن معنا است که مسیحیت عرب مدت طولانی از کلیساهای دیگر جدا بوده و نوشتههای آن برای بیشتر مسیحیان دیگر مناطق ناشناخته مانده است. تعریف دقیق مسیحیت عرب آسان نیست. در یک تعریف کلی میتوان آن را مربوط به مسیحیانی دانست که عبادات و آموزههای ایمانیشان به زبان عربی بوده است. همچنین این تعریف شامل مسیحیان سریانی و قبطی میشود که عربی را به عنوان زبان روزمره خود انتخاب کرده بودند. چنین تعریف نسبتاً کلیای مسیحیانی را که در شبه جزیره عربستان یا در امتداد مرزهای شرقی قلمرو روم بودند، در بر میگیرد؛ در آخر شامل مسیحیانی میشود که در منطقه مرکزی عرب زندگی میکردند و تا زمان حاضر اعتراف به ایمانشان را در قلمرو اسلامی ادامه دادهاند.https://haftasman.urd.ac.ir/article_111195_b51feb7f31a98c6c8d37645db5def508.pdfدانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823گزارشِ کتاب شرق یونانی و غرب لاتینی؛ مطالعهای در سنت مسیحیگزارشِ کتاب شرق یونانی و غرب لاتینی؛ مطالعهای در سنت مسیحی129138111175FAوحید ستارزادهدانشجوی دکتری الهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهبJournal Article20180208کتاب <em>شرق یونانی و غرب لاتینی</em>، اثر فیلیپ شرارد بریتانیایی است. نویسنده به دلیل مهارت و تسلطی که بر ادبیات یونان در دوره پیش از مسیحیت و دوره آبا دارد، رویدادها را با تحلیل تاریخی مینگرد. وی در این کتاب و مقدمه کوتاهی که بر آن نوشته تأکید میکند که این کتاب در پیِ تبیین ماهیت تحولات فکری در اروپا در طول دوره مسیحی است، بهخصوص زمانی که به شرق یونانی و غرب لاتینی، مربوط است. از نظر او، این به معنای تحلیل ماهیتِ تحولات فکری بر اساس دادههای وقایع تاریخی و دیدگاه اشخاص نیست. کتاب حاضر از آن جهت که نخست، تأثیر فرهنگ و تاریخ هلنی و رومی، و دوم تأثیر فلسفه افلاطونی و ارسطویی بر مسیحیت را بررسی میکند، کتابی جامع محسوب میشود. نویسنده در طول کتاب در پی اثبات نظریه خاصی نیست؛ اما به دلیل تسلط بر مطالب، بهخوبی تأثیر فرهنگ، تاریخ و فلسفه پیش از یونان بر مسیحیت را نشان میدهد؛ از این جهت کتاب میتواند برای دانشجویانی که به تأثیرپذیری این دین از عناصر غیر مسیحی علاقهمندند، بسیار مفید باشد.کتاب <em>شرق یونانی و غرب لاتینی</em>، اثر فیلیپ شرارد بریتانیایی است. نویسنده به دلیل مهارت و تسلطی که بر ادبیات یونان در دوره پیش از مسیحیت و دوره آبا دارد، رویدادها را با تحلیل تاریخی مینگرد. وی در این کتاب و مقدمه کوتاهی که بر آن نوشته تأکید میکند که این کتاب در پیِ تبیین ماهیت تحولات فکری در اروپا در طول دوره مسیحی است، بهخصوص زمانی که به شرق یونانی و غرب لاتینی، مربوط است. از نظر او، این به معنای تحلیل ماهیتِ تحولات فکری بر اساس دادههای وقایع تاریخی و دیدگاه اشخاص نیست. کتاب حاضر از آن جهت که نخست، تأثیر فرهنگ و تاریخ هلنی و رومی، و دوم تأثیر فلسفه افلاطونی و ارسطویی بر مسیحیت را بررسی میکند، کتابی جامع محسوب میشود. نویسنده در طول کتاب در پی اثبات نظریه خاصی نیست؛ اما به دلیل تسلط بر مطالب، بهخوبی تأثیر فرهنگ، تاریخ و فلسفه پیش از یونان بر مسیحیت را نشان میدهد؛ از این جهت کتاب میتواند برای دانشجویانی که به تأثیرپذیری این دین از عناصر غیر مسیحی علاقهمندند، بسیار مفید باشد.https://haftasman.urd.ac.ir/article_111175_ce83092cbdd021d6c104e551123aaf98.pdfدانشگاه ادیان و مذاهبهفت آسمان2322-42902073.7420180823معرفی کتاب کلیسای ارتدوکس در امپراتوری بیزانسمعرفی کتاب کلیسای ارتدوکس در امپراتوری بیزانس139142111177FAوحید ستارزادهدانشجوی دکتری الهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهبJournal Article20180109نویسنده کتاب<br /> جوآن مِروین هاسی (Joan Mervyn Hussey؛ 1907ـ2006م)، نویسنده کتاب <em>کلیسای ارتدوکس</em> در <em>امپراتوری بیزانس</em>، یکی از برجستهترین مورخان و نویسندگان حوزه بیزانس و استاد تاریخ در دانشگاههایی همچون لندن و بدفورد بود. هاسی همچنین از سال 1961 تا 1971م مسئول کمیته ملی مطالعات بیزانس بریتانیا بود. او نقش مهمی در ارتقای مطالعات بیزانسی در دنیای انگلیسیزبان، بهویژه در دهههای میانی قرن بیستم، داشت. آثار او برای پژوهشگرانِ انگلیسیزبان، بهخصوص دانشجویان، ابزاری را مهیا کرد که به رشد مطالعات بیزانسی منجر شد. هاسی را میتوان متعلق به مکتبی از تاریخنگاری دانست که وظیفه مورخ را، تا حد ممکن، بررسی انتقادی منابع، تاریخچهها، نامهها و اسناد زندگی قدیسان، سکهها و مهرها، سپس روایت داستان به دقیقترین صورت میداند. از دیگر آثار هاسی میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد:<br /> 1. <em>امپراتوری بیزانس در قرن یازدهم: چند تفسیر متفاوت</em>؛<sup>[i]</sup><br /> 2. ویراستار مجلد چهارم<em> تاریخ قرون وسطای کمبریج</em>؛<sup>[ii]</sup><br /> 3. <em>دنیای بیزانس</em>.<sup>[iii]</sup><br /> برای هاسی مفهوم تاریخ کلیسا، تاریخ نهاد کلیسای مسیحی در جامعه است. در این کتاب منظور او از جامعه، امپراتوری بیزانس است. برای او تاریخ کلیسای ارتدوکس، از ابتدای قرن هفتم شروع میشود؛ زیرا از نظر او فضایی که کلیسای شرق با هویت بیزانسی در قرن هفتم در آن ظهور کرد، امپراتوری روم شرقی بود. به نظر میرسد، تعریف ارتدوکس برای نویسنده دشوار نیست؛ زیرا بحث خود را از سال ۶۰۰ میلادی آغاز میکند، یعنی زمانی که شرق یونانی و غرب لاتینی به وجود آمده بودند.<br /> <br clear="all" /> <br /> <br /> [i]. <em>The Byzantine Empire in the eleventh century: some different interpretations</em> (1950).<br /> <br /> <br /> [ii]. <em>The Cambridge Medieval History</em>, Vol. IV, The Byzantine Empire.<br /> <br /> <br /> [iii]. <em>The Byzantine World</em>.نویسنده کتاب<br /> جوآن مِروین هاسی (Joan Mervyn Hussey؛ 1907ـ2006م)، نویسنده کتاب <em>کلیسای ارتدوکس</em> در <em>امپراتوری بیزانس</em>، یکی از برجستهترین مورخان و نویسندگان حوزه بیزانس و استاد تاریخ در دانشگاههایی همچون لندن و بدفورد بود. هاسی همچنین از سال 1961 تا 1971م مسئول کمیته ملی مطالعات بیزانس بریتانیا بود. او نقش مهمی در ارتقای مطالعات بیزانسی در دنیای انگلیسیزبان، بهویژه در دهههای میانی قرن بیستم، داشت. آثار او برای پژوهشگرانِ انگلیسیزبان، بهخصوص دانشجویان، ابزاری را مهیا کرد که به رشد مطالعات بیزانسی منجر شد. هاسی را میتوان متعلق به مکتبی از تاریخنگاری دانست که وظیفه مورخ را، تا حد ممکن، بررسی انتقادی منابع، تاریخچهها، نامهها و اسناد زندگی قدیسان، سکهها و مهرها، سپس روایت داستان به دقیقترین صورت میداند. از دیگر آثار هاسی میتوان به کتابهای زیر اشاره کرد:<br /> 1. <em>امپراتوری بیزانس در قرن یازدهم: چند تفسیر متفاوت</em>؛<sup>[i]</sup><br /> 2. ویراستار مجلد چهارم<em> تاریخ قرون وسطای کمبریج</em>؛<sup>[ii]</sup><br /> 3. <em>دنیای بیزانس</em>.<sup>[iii]</sup><br /> برای هاسی مفهوم تاریخ کلیسا، تاریخ نهاد کلیسای مسیحی در جامعه است. در این کتاب منظور او از جامعه، امپراتوری بیزانس است. برای او تاریخ کلیسای ارتدوکس، از ابتدای قرن هفتم شروع میشود؛ زیرا از نظر او فضایی که کلیسای شرق با هویت بیزانسی در قرن هفتم در آن ظهور کرد، امپراتوری روم شرقی بود. به نظر میرسد، تعریف ارتدوکس برای نویسنده دشوار نیست؛ زیرا بحث خود را از سال ۶۰۰ میلادی آغاز میکند، یعنی زمانی که شرق یونانی و غرب لاتینی به وجود آمده بودند.<br /> <br clear="all" /> <br /> <br /> [i]. <em>The Byzantine Empire in the eleventh century: some different interpretations</em> (1950).<br /> <br /> <br /> [ii]. <em>The Cambridge Medieval History</em>, Vol. IV, The Byzantine Empire.<br /> <br /> <br /> [iii]. <em>The Byzantine World</em>.https://haftasman.urd.ac.ir/article_111177_af71eb75cf6cb16cf4f62cee60821d59.pdf