دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
انشعاب سیاسی ـ فکری علویان در عصر صادقین (ع): زمینهها و پیامدها
7
24
FA
علی
آقانوری
استادیار گروه تاریخ تشیع دانشگاه ادیان و مذاهب
aghanoorii123@gmail.com
<em>جامعه شیعی در عصر حضور امامان با چالشهای فراوانی در عرصههای سیاسی و فکری مواجه بود. دستهبندیها و انشعابات داخلی شیعیان و علویان یکی از برجستهترین موارد است. عمدهترین محور اختلافات شیعیان، مسئله امامت و وظایف و مصادیق آن بود. بر محور این مسئله بود که پس از درگذشت هر امامی جامعه شیعی شاهد پیدایش راه و رسمی مستقل، با اصول و عقاید خاص بود. ظهور انشعاباتی نظیر کیسانیان، زیدیان، اسماعیلیان، واقفه و ... از نمونههای بارز آن است. یکی دیگر از موارد اختلافی شیعیان، نحوه برخورد با دستگاه حکومت بود. این اختلاف، ابتدا، در انشعاب شیعیان به فاطمی و کیسانی ظهور یافت و سپس به تقسیم سیاسی شیعیان و علویان به دو شاخه حسنی و حسینی (یا زیدی و جعفری در عصر عباسیان) منجر شد. نوشتار حاضر، با تکیه بر منابع تاریخی و روایی، میکوشد ضمن بررسی این موضوع، برخی پیامدهای سیاسی و فکری آن را بیان کرده و به مواضع اهل بیت در این خصوص نیز اشاره کند.</em><br /> <strong><em> </em></strong>
علویان,حسنیان,حسینیان,اهل بیت,عباسیان
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66811.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66811_f9be2a3ce0af217c54c90bbcafbf2474.pdf
دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
نگاهی به آرا و عقاید و زمینههای بروز و ظهور فرقه حروفیه
25
44
FA
علی
گراوند
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ایلام
agaravand89@gmail.com
فتحعلی
شهبازی
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه ایلام
ashahbazi2@gmail.com
حروفیه، فرقهای است که در ایران عصر مغول و تیمور، تحت تأثیر اوضاع نابسامان آن عصر ظهور کرد و هدفش قیام پیشهوران و رعایا علیه تبعیض طبقاتی بود. این نوشتار بر آن است تا اهمّ اصول اعتقادی حروفیه، ریشههای تاریخی و رهبران و پایهگذاران اصلی آن را بررسی و معرفی کند؛ حروفیه یک مسلک مذهبی مبارزاتی و معترض ایرانی با اعتقادات شدیداً ملیگرایانه بود. آنها بر ارزش نمادین و معانی رمزی حروف و شناخت خدا از راه حروف تأکید داشتند و مقام انسان را بسیار بالا میبردند. اساسیترین اصول اعتقادی آنها عبارت است از: شناخت خدا از راه حروف؛ انسانخدایی؛ اعتقاد به اینکه فضلالله استرآبادی، پایهگذار حروفیه، همان مسیح و خاتم اولیا و انبیاست؛ خواب منبع الهام و معرفت، و رؤیا جایگزین وحی است؛ اعتقاد به الوهیت علی(ع)؛ نامیرا بودن رهبران و ... . این عقاید باعث انحراف آنها و غلو در منزلت فضل شد، و درنتیجه از سوی علما و حکام مطرود شدند
حروفیه,فضلالله استرآبادی,اعتقادات مذهبی,ارزش نمادین حروف,انسانخدایی
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66812.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66812_76143f8523e19dff33988fc7f2c378f3.pdf
دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
بررسی مقایسهای مفهوم خودشناسی از نگاه آیین زرتشت و اسلام
45
62
FA
شیدا
ریاضی هروی
دانشآموخته کارشناسی ارشد فلسفه تعلیم و تربیت از دانشگاه شیراز
sriazi.heravi@yahoo.com
بابک
شمشیری
دانشیار گروه مبانی تعلیم و تربیت دانشگاه شیراز
bshamshiri@rose.shirazu.ac.ir
سعید
رحیمیان
دانشیار گروه الاهیات دانشگاه شیراز
sd.rahimian@gmail.com
<em>خودشناسی، از آن رو که موجب تعالی و تکامل اخلاقی و معنوی انسان است، از جمله موضوعات محوری در تمام مکاتب اخلاقی، آیینها و ادیان توحیدی است؛ به طوری که دعوت به خودشناسی، سرآغاز دعوت پیشوایان مکاتب اخلاقی، مصلحان بشری و پیامبران الاهی و مبنای تعالیم آنها جهت هدایت انسانها بوده است. با توجه به بحث وحدت بین ادیان توحیدی و به تبع آن وجود پارهای اشتراکات میان این ادیان، از نظر اصول، مبانی و اهداف، اگر موضوع خودشناسی یکی از مقولههای اساسی انسانشناسی در نظر گرفته شود، میتوان چنین استنباط کرد که باید میان ادیان توحیدی از نظر مفهوم خودشناسی اشتراکاتی وجود داشته باشد. بر این اساس، نوشتار حاضر پس از اشارهای مختصر به مبانی انسانشناسی و نیز حالات و مراتب تعالی روح از نگاه زرتشت و اسلام، به بررسی مقایسهای مفهوم خودشناسی از نگاه این ادیان میپردازد.</em>
:انسان شناسی زرتشت,انسان شناسی اسلام,خودشناسی زرتشت,خودشناسی اسلام
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66814.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66814_8903a14f101f0e6feb4e6114e8fe4b29.pdf
دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
خواجه احمد یسوی و رشد جریان یسویه در ماوراءالنهر و ترکستان
63
78
FA
محمدحسن
بهنام فر
دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه تهران
behnamfar@ut.ac.ir
مصطفی
ملایی
دانشآموخته کارشناسی ارشد تاریخ مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز از دانشگاه تهران
m.s.mollaii@gmail.com
<em>سرزمین ماوراءالنهر، در قرون نخستین اسلامی، به دلیل قدمت ادیان و فرقههای مختلف در این سرزمین، و هم</em><em>جواری با مراکز صوفیانه</em><em>ای نظیر خراسان، موقعیت فرهنگی ویژهای داشت که زمینه</em><em>های مناسبی را جهت پذیرش عقاید صوفیانه فراهم میکرد. همچنین، تعامل مثبت علما و فقها با صوفیان و نیز سویه مثبت تعالیم صوفیان، که شامل آرا و عقاید تمام فرق ماوراءالنهر میشد، سبب جلب گروههای مختلف مردمی و ظهور طریقتهای صوفیانه مشهوری نظیر یسویه، خواجگان و ...، در ماوراءالنهر و ترکستان شد. در این بین، طریقت یسویه با نشئتگیری از محیط فرهنگی ماوراءالنهر، در ترکستان (شهر یسی) بنیان گذاشته شد و با ارشادهای خواجه احمد یسوی، بنیانگذار آن، علاوه بر آسیای مرکزی، در میان تاتارهای ولگا و ترکان آناتولی و آذربایجان نیز گسترش یافت. نویسنده میکوشد ضمن برشمردن جریانهای عمده صوفیانه ماوراءالنهر در قرون نخستین اسلامی، زندگی و اندیشههای خواجه احمد یسوی، شکلگیری جریان یسویه و شاخههای عمده آن را بررسی کند.</em>
طریقت,یسویه,خواجه احمد,ماوراءالنهر,ترکستان
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66816.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66816_4ff22b3128fa7f1058a109500dceeb7b.pdf
دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
(جستاری در کتاب سفرهای آنجهانی: گزارشهایی از تجربههای نزدیک به مرگ در قرون وسطا و دوران جدید، اثر کارول زالسکی)
79
98
FA
مجتبی
اعتماد نیا
دانشجوی دکتری فلسفه تطبیقی دانشگاه علامه طباطبایی
etemadinia@gmail.com
<em>در میان تفاسیر گوناگونی که تاکنون از تجربههای نزدیک به مرگ ارائه شده است، تفسیر کارول زالسکی در کتاب سفرهای آنجهانی، مناقشات فراوانی را برانگیخته است. وی تجربههای نزدیک به مرگ را توصیفاتی نمادین تلقی میکند که به هیچرو نمیتوان آنها را جزء مشاهدات مستقیم و مفاهیم عینی دانست. او معتقد است تجربههای دینی به جای آنکه ماهیتی توصیفی داشته باشند، نمادین هستند؛ زیرا حقیقت، خود را در قالب زبان بشری و صوَر فرهنگی به ما مینمایاند و در این فرآیند، گریزی از نمادها نیست. او بر این اساس، الاهیات را رشتهای علمی تلقی میکند که باید متولی اصلیِ بررسی و تحلیل نمادها و روایتهایی باشد که صوَر خیال مذهبی را تغذیه میکند. این نوشتار میکوشد با بررسی تفسیر زالسکی از تجربههای نزدیک به مرگ در کتاب سفرهای آنجهانی، تحلیلی انتقادی از آن به دست دهد.</em>
تجربة نزدیک به مرگ,زالسکی,مرگ بالینی,الاهیات,نمادها
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66818.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66818_b7d5ba2aacecd18f4370e589f5affaf3.pdf
دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
جانپروری در سایه شمشیر: گذری بر جنبه های معنوی هنر شمشیرزنی در آیین ذن
99
110
FA
امیر
جوان آراسته
استادیار گروه تصوف و عرفان دانشگاه ادیان و مذاهب
amjavan@gmail.com
ابولفضل
محمودی
دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
amahmoodi5364@gmail.com
هنر شرقی و غربی تفاوتهای ظریفی با یکدیگر دارد. یکی از اساسیترین هنرهای آیین ذن در ژاپن شمشیرزنی است که از یک سو، جایگاه ویژهای در جامعه ژاپن دارد و از دیگر سو، نکات کلیدی هنر شرقی در آن به خوبی خود را نشان میدهد. در این مقاله میکوشیم با بهرهگیری از آثار ارزشمند دایستز تیِتارو سوزوکی نقش ذهن در هنر شمشیرزنی را تبیین کرده و هدف نهایی این راه را ترسیم کنیم و از این طریق محوریترین جلوهگاه تفاوت هنر شرقی و غربی را به تصویر بکشیم. سوزوکی تحقیقات گستردهای در آیین ذن و هنر ذن دارد. مسیری که در هنرهای آیین ذن پیش پای طالب قرار میگیرد، به فرجام بسیار کلیدی تسلّط بر خویشتن منتهی میشود. شمشیرزن سامورایی نیز با تمرکز بر اندرون خویش و تلاش برای رسیدن به «ندانستگی»، مسیر تعالی و تکامل نفسانی را طی میکند. این نوع نگاه در هنرآموزی بر عموم مناطق شرقی حاکم است.
هنر شرقی,شمشیرزنی,تمرکز,ندانستگی,نهذهن,ذن
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66820.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66820_7de219f6fef87bb84683d16463d3275e.pdf
دانشگاه ادیان و مذاهب
هفت آسمان
2322-4290
2717-106X
14
55
2012
11
21
اَوَلوکیتِشوَره: بوداسَف فرزانگی و غمخوارگی
111
151
FA
زهرا
محرمی
دانش آموخته کارشناسی ارشد ادیان شرق از دانشگاه ادیان و مذاهب
z.moharrami@gmail.com
<em>مفهوم بوداسف از مفاهیم بسیار مهم در سنت مهایانهای آیین بوداست. برخلاف سنت هینهیانه، که فقط یک بوداسف در آن به چشم میخورد، که آن هم بودای تاریخی (شاکیهمونی) است، در مهایانه، بوداسفان بیشماری وجود دارد که بوداسف اولوکیتشوره، با دو صفت برجسته پرَجنا (فرزانگی) و کَرونا (غمخوارگی) یکی از آنهاست. در واقع، همین مهربانی و دلسوزی بینهایت در بوداسفان است که موجب میشود آنها بیش از آنکه در فکر حصول نیروانه خود باشند دغدغه خاطرشان، یاری رساندن به موجوداتی باشد که در بندِ گرفتاریاند. ظهور او، برای کمک به موجودات، در شکلهای مختلفی از بوداها و بدهیستوهها و در قلمروهای مختلف است. محبوبیت بوداسف اولوکیتشوره و سرانجام کیش او، نه فقط در هند، بلکه در سراسر کشورهای آسیای شرقی، رواج یافت. تظاهرات متفاوت او در هنر نگارگری و تندیسسازی تابع تفاسیری است که از دو مفهوم اصلی فرزانگی و غمخوارگی در فرهنگهای مختلف شکل گرفته است. مقالهای که پیش روست، درصدد معرفی این شخصیت، بوداسف اولوکیتشوره، است.</em>
: بوداسف,اولوکیتشوره,کرونا (غمخوارگی),پرجنا (فرزانگی),کوئنیین,منتره ششسیلابی
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66822.html
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66822_e93f08b98f8a7d3842466c07e7dd9130.pdf