ORIGINAL_ARTICLE
از انقطاع تا فنا در اندیشه اکهارت
این مقاله دیدگاه مایستر اکهارت را دربارة مراحل سیر باطنی انسان به سوی اصل خویش بیان میدارد. به نظر او، نقطة اوج این سیر عبارت است از بازگشت به واحد و یگانهشدن با او. بر اساس سخنان اکهارت، میتوان در مجموع سه مرحلة اساسی را برای این سیر معرفی میکرد: 1) انقطاع یا تبتل، 2) تولد کلمه در نفس، 3) و فنای در ذات. این مقاله به توصیف صرف دیدگاه اکهارت بسنده نمیکند، بلکه از تفسیر نیز بهره میگیرد تا بتواند به سخنان نسبتاً غیر نظاممند اکهارت دربارة چند و چون این مراحل نظام ببخشد. از سوی دیگر آرا و اقوال اکهارت دربارة سیر باطنی انسان ترکیبی از آموزههای مسیحی و اندیشة افلاطونی را به نمایش میگذارد، ترکیبی که وصف عام عرفان مسیحی است. از اینرو، مقالة حاضر به نوعی در پی تفکیک بین عناصر مسیحی و افلاطونی اندیشة اکهارت نیز بوده است و دستکم برخی از مفاهیم اصلی اندیشة وی را به تبار خویش ارجاع داده است. آمیزهای که اکهارت از آموزههای مسیحی و اندیشة افلاطونی عرضه میدارد محصول یک تلاش نظری برای ترکیب این دو سنت فکری نیست، بلکه حاصل تفسیر و تأویلی است که اکهارت به هنگام استناد به کتاب مقدس به کار میگیرد.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68438_d41d8cd98f00b204e9800998ecf8427e.pdf
2010-08-23
7
34
واحد
تولد کلمه
انقطاع
تثلیث
اکهارت
عرفان مسیحی
امداد
توران
1
پژوهشگر دانشگاه ادیان و مذاهب قم
AUTHOR
استیس، و. ت. (1367)، عرفان و فلسفه، ترجمه بهاءالدین خرمشاهی، تهران: انتشارات سروش.
1
اگریدی، جوان (1377)، مسیحیت و بدعتها، ترجمه عبدالرحیم سلیمانی، قم: موسسه فرهنگی طه.
2
ایلخانی، محمد (1382)، تاریخ فلسفه در قرون وسطی، تهران: انتشارت سمت.
3
کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه، ج1، ترجمه سیدجلالالدین مجتبوی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات سروش.
4
کاکایی، قاسم (1381)، وحدت وجود به روایت ابنعربی و مایستر اکهارت، تهران: انتشارات هرمس.
5
لین، تونی (1380)، تاریخ تفکر مسیحی، ترجمه روبرت آسریان، تهران: انتشارت فرزان.
6
Davıs, Oliver, (trans.) (1994), Meister Eckhart: Selected Writings, London,Penguin Books.
7
Fuller, Reginald H. (1995), "God in the New Testament", in: Eliade, Mircea (ed.), Encyclopedia of Religion, New York: Macmillan Publishing Company.
8
Gerson, Lloyd p. (Ed) (1996), The Cambridge Companion to Plotinus, Cambridge, Cambridge University Press.
9
Inge, W. R. (1956), Christian Mysticism, US, Meridian Books.
10
McGinn, Bernard (1986), Meister Eckhart, Teacher and Preacher, New Jeresy, Paulist Press.
11
__________ (2001), the Mystical Thought of Meister Eckhart: The Man From Whom God Hid Nothing, New York: A Herder and Herder Book.
12
Schurmann, Reiner, Wandering Joy: (2001) Meister Eckhart`s Mystical Philosophy, US: Lindisfarne Books.
13
Shah-kazemi, Reza (2006), Paths to Transcendence According to Shankara, Ibn Arabi and Meister Eckhart, Canada: World Wisdom.
14
Walshe, M. O, C. (1992), Meister Eckhart, Sermons and Treatises, vol. 3, Longmead Element Book.
15
ORIGINAL_ARTICLE
صورت خدا از دیدگاه پولس
آفرینش انسان به صورت خداوند از آموزههایی است که در هر سه آیین بزرگ ابراهیمی مطرح شده است: در تورات آمده است که «خدا انسان را به صورت خود آفرید»؛ عهد جدید این آموزه را از یهودیت به ارث برده و بر آن مهر تأیید نهاده است؛ برخی روایات اسلامی نیز، که به سند صحیح از طریق فریقین نقل شدهاند، مؤیّد اندیشه آفرینش انسان به صورت خداوند هستند. مقاله حاضر، به نقد و بررسی دیدگاه یکی از بزرگترین رهبران آیین مسیحیت پس از عیسی، یعنی پولس رسول، در این باره میپردازد؛ همو که پیشینة درازدامنی نیز در یهودیت داشته است. مقاله در آغاز سه قرائتِ پولس از صورت خدا را در سه قالب «شوهر»، «مسیح» و «مؤمن» عرضه میکند و سپس با ارائه دیگر دیدگاههای موجود در آثار یهودیان و آبای کلیسا، به نقد و ارزیابی دیدگاههای پولس میپردازد.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68444_bcd0f32dd7ac6c05049d21455865bb6b.pdf
2010-08-23
35
54
خداشناسی
مسیحشناسی
انسانشناسی
صورت خدا
وجه الله
پولس
اس. ورنن
مکاسلند
1
AUTHOR
محمدکاظم
شاکر
2
دانشیار دانشگاه قم
AUTHOR
فاطمه سادات
موسوی
3
کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث.
AUTHOR
Against Praxeas.
1
Charles, R. H. (1913), The Apocrypha and Pseudepigrapha, 2 vols., Oxford: The Clarendon Press.
2
Closen, F. H. and C. H. Whittaker (1929, 1930, 1932), Philo, vol. I, III, IV, NewYork: G. P. Putnam’s Sons, in the Loeb Classical Library.
3
Epictetus, Discourses.
4
Goodspeed, Edgar J. (1939), The Apocrypha, an American Translation, Chicago: The University of Chicago Press.
5
Herman L. Strack (1930), Einleitung in Talmud und Midrash, Muenchen: C. H. Beck.
6
Irenaeus, Against Heresies.
7
Philo, Concerning Noah’s Work as a Planter.
8
_______ , On the Creation.
9
_______ , Who is the Heir of Divine Things?
10
Roberts, Alexander and James Donaldson (1887), The Ante- Nicene Father, 8vols., NewYork: Christian Literature Pub. Co., Buffalo.
11
Strack, H. L. and Paul Billerbeck (1922-28), KommentarzumNeuen Testament aus Talmud und Midrash, 4 vols., Muenchen: C. H. Beck, Lv. Rabba 34 (130d).
12
ORIGINAL_ARTICLE
دعاى خداوند
دعا به ارتباط چندجانبة ایمانداران با خدا اشاره دارد. علاوه بر کلماتى مانند دعا و دعاکردن، این فعالیت با عبارتى مانند «ترا خواندهام» و «به آواز خود نزد خداوند مىخوانم» نیز بیان شده است. نیایش، تلاطم دل و ندایی از سر شناخت و محبت است. دعاها ما را در عاقلانهتر زیستن و کاملتر زیستن یاری میدهند. یکى از نیایشهاى معروف مسیحیت، نیایش عیسى با خدا استکه از آن با عنوان«دعاىخداوند»یاد میشود. این دعا، دو روایت داردکه در متی6: 9ـ13 و لوقا11: 2ـ4آمدهاند. سه جملة اول این دعا، مربوط به خدا، در چارچوب الوهیت است و سه جملة بعد مربوط به انسان، در چارچوب بشریت است. در این دعا از خدا طلب نعمت و روزى مىشود. دعای مزبور به ما یادآور میشود که: برای آینده و آمدن ملکوت خدا آماده باشیم، بخشش گناهان منوط به نحوة تعامل ما با دیگران است، و بالاخره باید کوشید در برابر شرور (وسوسه یا دشواریهای آخرالزمان) سرافراز بیرون آمد. مقالة حاضر نگاهى تفسیرگونه به این دعا است.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68447_c904d5d151d06a1d79af83278df2ff2c.pdf
2010-08-23
55
62
دعای عیسیمسیح
عبادت مسیحی
تفاسیر مسیحی
ملکوت خدا
جفـرى
وینرایت
1
AUTHOR
حمید
بخشنده
bakhshande@gmail.com
2
استادیار گروه ادیان دانشگاه ادیان و مذاهب
AUTHOR
Aquinas, Thomas (1956), The Three Greatest Prayers: Commentaries on the Our Father, the Hail Mary and the Apostles' Creed, tran. Lawrence Shapcote, London.
1
Barclay, William (1964), The Plain Man Looks at the Lord's Prayer, London.
2
Brown, Raymond E. (1982), "The Pater Noster as an Eschatological Prayer" in New Testament Essays, 3d ed., New York.
3
Carmignac, Jean (1969), Recherches sur le "Notre Pere", Paris.
4
_____________ (1978), The Lord's Prayer and Jewish Liturgy, ed. Jakob J. Petuchkowski and Michael Brocke, New York.
5
Ebeling, Gerhard (1966), On Prayer: Nine Sermons, Philadelphia.
6
Guardini, Romano (1958), The Lord's Prayer, New York.
7
Jeremias, Joachim (1967), The Prayers of Jesus, London.
8
Lohmeyer, Ernst (1965), The Lord's Prayer, New York.
9
Schurmann, Heinz (1981), Das Gebet des Herrn, 4th ed. Leipzig.
10
ORIGINAL_ARTICLE
کتاب ملل و نحل شهرستانی در سیاقی اسماعیلی
این مقاله درصدد است با توجه به مدارک جدیدی که پیروی شهرستانی را از فرقۀ نزاریۀ اسماعیلیّه نشان میدهد و همچنین با مقایسه کتاب ملل و نحل او با دیگر کتب متقدّم فرقهنگاری اسماعیلیّه در خراسان، برخی از ویژگیهای ساختاری و محتوایی این کتاب را برجسته سازد. آگاهی از این ویژگیها، از سویی این امکان را برای محقّقان فراهم میسازد که به تحلیل سیاقی کتاب شهرستانی در مقایسه با دیگر کتب فرقهنگاری بپردازند و از سوی دیگر ممکن است ما را به وجود یک مکتب فرقهنگاری اسماعیلی در خراسان رهنمون سازد. همچنین اطلاع از روش شهرستانی در کتاب ملل و نحل این دیدگاه را که او فرقهنگاری بیطرف است زیر سؤال میبرد و گرایشهای اسماعیلی او را آشکار میکند.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68451_a250afce14a1d82b54e6c60ca3714a09.pdf
2010-08-23
63
88
شهرستانی
ملل و نحل
ابوتمّام
الشّجرة
اسماعیلیّه
فرقهنگاری
شیطان
آدام
آر. گیسر
1
AUTHOR
حمید
عطایی نظری
2
کارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی
AUTHOR
ابنالجوزی، جمالالدین ابوالفرج عبدالرحمن (1989)، تلبیس ابلیس، تصحیح محمد الصباح، بیروت: دار مکتبة الحیاة.
1
أشعری، ابوالحسن (1929)، مقالات الاسلامیین، تصحیح هلموت ریتر، استانبول: مطبعه الدوله.
2
دفتری، فرهاد (1990)، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، کمبریج: انتشارات دانشگاه کمبریج.
3
رازی، ابوحاتِم (1972)، کتاب الزینة مطبوع در ضمن: الغلوّ و الفِرَق الغالیّه فی الحضاره الاسلامیّه، تصحیح عبدالله سلوم السّامرّایی، بغداد: دارالحرّیه للطباع.
4
شهرستانی،محمد بنعبدالکریم(بیتا)، الملل والنحل، تصحیح عبدالعزیز محمد الوکیل، بیروت: دارالفکر.
5
al-Qādī, Widād (1974), ‘The Development of the Term Ghulāt in Muslim Literature with Special Reference to the Kaysāniyya’, Akten des VII Kongresses für Arabistik und Islamwissenschaft, Göttingen: Vandenhoeck und Ruprecht.
6
al-Shahrastānī, Muhammad, Livre des Religions et des Sectes, Vol. 1, trans. G. Monnot and D. Gimaret (Paris: UNESCO, 1986) and Vol. 2, trans. G. Monnot and J. Jolivet (Paris: UNESCO, 1993).
7
Cureton, William (2002), Kitab al-Milal wa’l-Nihal: Book of Religious and Philosophical Sects, Piscataway: Gorgias Press.
8
___________ (ed.) (1842), Muhammad al-Shahrastānī; Kitāb al-Milal wa-l-nihal: Book of Religious and Philosophical Sects by Muhammad al-Shahrastānī, London: Society for the Publication of Oriental Texts.
9
Gibb, Hamilton A. R. (1963), Arabic Literature: An Introduction, Oxford: Clarendon Press.
10
Goitein, S. D. (1963), "Between Hellenism and Renaissance – Islam, the Intermediate Civilization", Islamic Studies 2.
11
Haarbrücker, Theodor (1850–1851), Religionspartheien und Philosophenschulen, Halle: C. A. Schwetschke.
12
Halm, Heinz (1996), ‘The Cosmology of the Pre-Fātimid Ismāīliyya’, in: Farhad Daftary (ed.), Mediaeval Ismaili History and Thought, Cambridge: Cambridge University Press.
13
Kazi, A. K. and Flynn, J. G. (1984), Muslim Sects and Divisions: The Section on Muslim Sects in Kitāb al-Milal wa-l-nihal, London: Kegan Paul International.
14
Lewinstein, Keith (1991), ‘The Azāriqa in Islamic Heresiography’, BSOAS, 54.
15
Madelung, Wilferd and Walker, Paul E. (1998), An Ismaili Heresiography: The ‘Bāb al-Shaytān’ from Abū Tammām’s Kitāb al-Shajara, Leiden: Brill.
16
Monnot, G. (2004), ‘al- Shahrastānī’, EI2 , Leiden, Brill.
17
Sharpe, E. J. (1975), Comparative Religion: A History, New York: Scribner’s.
18
Steigerwald, Diane (1996), ‘The Divine Word (Kalima) in Shahrastānī’s Majlis’, Studies in Religion/Sciences Religieuses 25/3.
19
Walker, Paul E. (1993), Early Philosophical Shiism, Cambridge: Cambridge University Press.
20
Wasserstrom, Steven M. (1988), ‘Islamicate History of Religions?’, History of Religions 27.
21
Watt, Montgomery (1998), Formative Period of Islamic Thought, Oxford: Oneworld Publications.
22
Winston Thomas, J, (ed.) (1950), Essays and Studies Presented to Stanley Arthur Cook, London: Taylor’s Foreign Press.
23
ORIGINAL_ARTICLE
تأملی در معنای غلو
نوشتة حاضر در پی آن است که با بررسی اصطلاح غلو در متون دینی شیعه ــ قرآن، روایات و کلمات دانشمندان شیعه ــ مفهومی روشنتر و جامعتر از این اصطلاح به دست دهد. تاکنون کار مستقلی در ایضاح معنای غلو انجام نشده است و آنچه در منابع وجود دارد نیز یا صرفاً به مصداقی از این مفهوم یا برخی لوازم آن اشاره کرده و یا تعریف ناقصی است که همة عناصر دخیل در غلو را شامل نمیشود. برای آنکه بتوان بهترین تعریف از یک اصطلاح را ارائه کرد، باید ابتدا به اجزاء یا مؤلفههای جوهری آن دست یافت؛ از اینرو در این مقاله سعی شده است با استفاده از منابع موجود، مؤلفههای جوهریِ مفهوم غلو شناسانده و بر اساس آن تعریفی ارائه شود که در برگیرنده همة موارد گفتهشده باشد. اجزای جوهری غلو، دو مورد هستند: بالاتر بردن پیامبر اکرم و ائمه از حدود انسانی؛ و بالاتر بردن ائمه از حدود امامت و ادعای نبوت برای آنان. با توجه به این دو مؤلفه، به نظر میرسد آنچه سبب اختلاف بین دانشمندان شیعه دربارة برخی مصادیق غلو شده است، اختلاف در مفهوم غلو نبوده؛ بلکه اختلاف در تعریف انسان و مراتب آن بوده است. بحث این مقاله مربوط به غلو دربارة ائمه است و به سایر موارد نمیپردازد.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68454_8cf44387cb7e8023d55bc6ca70ab23a1.pdf
2010-08-23
89
114
غلو
مفهوم غلو
انسان
امامت
محمدجعفر
رضایی
1
کارشناس ارشد مذاهب کلامی
AUTHOR
قرآن کریم، ترجمه محمد مهدی فولادوند.
1
آملی، سیدحیدر (1368ش)، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی وزارت آموزش عالی.
2
ا. کهن راب (1350ش)، گنجینهای از تلمود، ترجمه امیر فریدون گرگانی، تهران.
3
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1379ش)، ماجرای فکر فلسفی درجهان اسلام، تهران: طرح نو.
4
ابنبابویه، محمد بنعلی (1413ق)، اعتقادات الامامیة، چاپ شده در مجموعه مصنفات شیخ مفید، ج 6، قم: مؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
5
ـــــــــــ (بیتا)، علل الشرایع، قم: انتشارات مکتبة الداوری.
6
ابنبابویه، محمد بنعلی (1378ق)، عیون اخبار الرضا، [بیجا:] دارالعالم للنشر.
7
ـــــــــــ (1401ق)، من لایحضره الفقیه، بیروت: دارصعب و دارالتعارف.
8
ابنشهرآشوب، محمد (1379ش)، مناقب آل ابیطالب (ع)، قم: مؤسسه انتشارات علامه.
9
ابنمنظور، محمد بنمکرم (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دارصادر.
10
برنجکار، رضا (1381ش)، آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی، قم: انتشارات طه.
11
پورامینی، محمدباقر (1385ش)، «درنگی در مفهوم غلو و غالی»، کتاب نقد، شماره 39.
12
تستری، محمدتقی (1376ش)، قاموس الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
13
جاودان، محمد (1382ش)، «غلو»، هفتآسمان، شماره 17.
14
جعفری، یعقوب (1372ش)، «مقایسهای بین دو مکتب فکری شیعه»، آثار کنگره شیخ مفید، ج2.
15
حر عاملی، محمد بنحسن (بیتا)، التنبیه بالمعلوم من البرهان، تحقیق سیدمهدی لاجوردی حسینی و شیخ مهدی دوردی، [بیجا:] [بیتا] (موجود در کتابخانه مرکز ادیان و مذاهب).
16
ـــــــــــ (1401ق)، اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، قم: ابوطالب التجلیل التبریزی.
17
خمینی، روحالله (1389ق)، کتاب الطهارة، ج 3، نجف: مطبعة الاداب.
18
خواجویی، محمد بناسماعیل (1413ق)، الفواید الرجالیة، مشهد: الاستانة المقدسة الرضویة، مجمع البحوث الاسلامیة.
19
خویی، ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروة الوثقی، چاپ دوم، قم: مؤسسة آل البیت.
20
دیاری بیدگلی، محمدتقی (1384ش)، «جریانشناسی غلو و غالیان در رجال نجاشی»، مقالات و بررسیها، شماره 77.
21
راغب اصفهانی، حسین بنمحمد (1412ق)، المفردات فی غریب القرآن، دمشق و بیروت: دارالعلم و دارالشامیة.
22
سلیمانی، عبدالرحیم (1387ش)، «نگاهی به خداشناسی یهود در قرآن مجید»، هفتآسمان، شماره 40.
23
شهرستانی، محمد بنعبدالکریم (2005م)، الملل و النحل، بیروت: دارالفکر.
24
صدرالدین شیرازی، محمد بنابراهیم (1366ش)، تفسیرالقرآن الکریم، قم: انتشارات بیدار.
25
ـــــــــــ (1385ش)، شرح الاصول الکافی، به اشراف سیدمحمد خامنهای، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
26
صفری، نعمتالله (1375ش)، «جریان شناسی غلو (بخش دوم)»، علوم حدیث، شماره 2.
27
ـــــــــــ (1382ش)، «غلو»، دانشنامه امام علی، زیر نظر علیاکبر رشاد، تهران: به اهتمام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
28
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
29
طبرسی، احمد بنعلی (1403ق)، الاحتجاج، مشهد: نشر مرتضی.
30
طوسی، محمد بنحسن (1385ش)، اختیار معرفة الرجال، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
31
ـــــــــــ (1414ق)، الامالی، قم: دارالثقافة.
32
علامه حلی، حسن بنیوسف (1399ق)، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، بیروت: مؤسسة الاعلمی.
33
ـــــــــــ و ابراهیم بننوبخت (1363)، انوار الملکوت فی شرح الیاقوت، محمد نجمی الزنجانی، قم: الرضی؛ بیدار.
34
ـــــــــــ و خواجه نصیرالدین طوسی (1413ق)، کشف الفوائد فی شرح قواعد العقاید، تحقیق حسن مکی عاملی، بیروت: دارالصفوة.
35
علمالهدی، سیدمرتضی (1410ق)، الشافی فی الامامة، تحقیق عبدالزهراء حسینی و فاضل حسینی میلانی، تهران: مؤسسة الصادق.
36
غفاری، عبدالرسول، «رأی الشیخ المفید فی مسألة الغلو»، سلسله مقالات کنگره شیخ مفید، ج 2 [بیتا].
37
کرباسیزاده اصفهانی، علی (1381ش)، «فاضل سراب و رویارویی مدرسه ملارجبعلی با مدرسه ملاصدرا»، مجموعه مقالات همایش فاضل سراب، اصفهان: انتشارات دانشگاه اصفهان.
38
کربن، هانری (1377ش)، تاریخ فلسفه اسلامی، ترجمة جواد طباطبایی، تهران: کویر.
39
کلینی، محمد بنیعقوب (1365ش)، الکافی، تهران: دارالکتب الاسلامیة.
40
مامقانی، عبدالله (1411ق)، مقباس الهدایه، ج2، تحقیق محمدرضا مامقانی، قم: مؤسسة آل البیت لاحیاء التراث.
41
مجلسی، محمدباقر (1362)، بحار الانوار، قم: دارالکتب الاسلامیة.
42
مفید، محمد بنمحمد (1413ق الف)، الفصول المختارة، قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
43
ـــــــــــ (1413ق ب)، المسائل العکبریة، قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
44
ـــــــــــ (1413ق ج)، اوائل المقالات، قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
45
ـــــــــــ (1413ق د)، تصحیح اعتقادات الامامیة، قم: المؤتمر العالمی لالفیة الشیخ المفید.
46
نجاشی، احمد بنعلی (1376ش)، فهرست اسامی مصنفی الشیعة المشتهر برجال النجاشی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم مرکز انتشارات.
47
نجفی، محمدحسن (1412ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت: مؤسسة المرتضی العالمیة.
48
نوبختی، حسن بنموسی (1361ش)، فرق الشیعة، ترجمه محمدجواد مشکور، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
49
ORIGINAL_ARTICLE
خضر (ع) در باورهای ساکنان منطقه خلیج فارس
خضر یکی از برجستهترین قهرمانان فرهنگیـدینی در داستانهای شفاهی مردم ایران است. این شخصیت نامیرا با عنصر مقدس آب ــ که نماد حیاتبخشی است ــ ارتباطی نزدیک دارد و نام او در نقاط مختلف ایران با آب و آیینهای مربوط به آن پیوند دارد، از این رو بر بسیاری از چشمهها نام خضر نهاده شده است. بسیاری از مردمان ایران معتقدند خضر بر روی دریاها سفر میکند و راهنمای دریانوردان، صیادان و مغروقان است؛ بههمین دلیل در کنارههای دریا، زیارتگاهها و بناهای یادبودی از او ساختهاند، و ملوانان هنگامی که گرفتار طوفان میشوند به خضر پناه میبرند. همچنین معتقدند که او گاه بر پوستینی سپید مینشیند، چون برمیخیزد سبزه در آنجا رسته است. از اینرو، خضر دو نماد برجسته دارد: ماهی و سبزه. خضر و الیاس در داستانها غالباً در کنار یکدیگر قرار میگیرند و کارکرد آیینی مشابهی دارند؛ از اینرو، در بیشتر نقاط ایران، در کنار زیارتگاههای خضر، زیارتگاه الیاس نیز بنا شده است. در این پژوهش سعی شده است تا جایگاه خضر در میان باورهای ایرانیان ساکن منطقه خلیج فارس مورد بررسی قرار گیرد و به چند زیارتگاه که در این نواحی برای خضر و الیاس نبی ساخته شده اشاره شود.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68455_27c960940723496995e7dbacc5cb6566.pdf
2010-08-23
115
130
خضر
آب
الیاس
دریا
زیارتگاه
آب حیات
گلفام
شریفی
1
عضو هیئت علمی پژوهشکدة مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تهران
AUTHOR
آموزگار، ژاله (1374)، تاریخ اساطیری ایران، تهران: انتشارات سمت.
1
ابناثیر، (1385ق/1965م)، الکامل فی التاریخ، ج1، بیروت: دار صادر.
2
ابوالفتوح رازی (1313)، تفسیر قرآن کریم، ج3، تهران: مؤسسه مهرگی.
3
اتابکی، علی (1381)، مردمنگاری شهرستان رامهرمز، ج1، تحقیق چاپ نشده، نگهداری در آرشیو پژوهشکدة مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
4
بلوکباشی، علی (1379)، جزیره قشم، تهران: انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی.
5
بناوند، یوسف (1385)، دانش قومی و فاجعه در استان هرمزگان، تحقیق چاپ نشده، نگهداری در آرشیو پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
6
حسنزاده، علیرضا (1381)، افسانه زندگان، ج2، تهران: نشر بقعه و مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
7
حمیدی، سیدجعفر (1380)، فرهنگنامه بوشهر، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
8
دانشور، محمد (1375)، تاریخچه محله و مسجد خواجه خضر کرمان، انتشارات مرکز کرمانشناسی.
9
دوازدهامامی، غلامرضا (1387)، «خلیج فارس یا خلیج عربی، بررسی یک جغرافیا در پیشینه تاریخی و سیاسی»، مجله مطالعات ایرانی، مجله دانشکده ادبیات دانشگاه شهید باهنر کرمان، سال 7، ش 13، صص 69-103.
10
سازمان میراث فرهنگی استان هرمزگان (1374)، پژوهشهای مردمنگاری میناب ، تحقیق چاپ
11
نشده، نگهداری در آرشیو پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
12
سورآبادی، ابوبکر عتیق نیشابوری (1347)، قصص قرآن مجید، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
13
طبری، محمد بنجریر (1352)، تاریخ طبری: تاریخ الرسل و الملوک، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
14
طلائیانپور، پرویز و غلامحسین شعیبی (1379)، مردمنگاری دشت آزادگان، تحقیق چاپ نشده، سازمان میراث فرهنگی استان خوزستان، نگهداری در آرشیو پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
15
فلسفی میاب، علی، با همکاری الینا رضایی و شیما رشنوادی (1380)، مردمنگاری شهرستان آبادان، تحقیق چاپ نشده، سازمان میراث فرهنگی استان خوزستان، نگهداری در آرشیو پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
16
ـــــــــــ ، مریم ابوالفتحی و سهراب بناوند (1379)، مردمنگاری شهرستان قشم، تحقیق چاپ نشده، سازمان میراث فرهنگی استان هرمزگان، نگهداری در آرشیو پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
17
کیا، خجسته (1375)، قهرمانان بادپا، تهران: نشر مرکز.
18
گلدی ضمیر، امان (بیتا)، مردمنگاری شهرستان چاهبهار، تحقیق چاپ نشده، تهیه شده در سازمان میراث فرهنگی استان سیستان و بلوچستان، نگهداری در آرشیو پژوهشکده مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران.
19
ماسه، هانری (1357)، معتقدات و آداب ایرانی، ج1، ترجمه مهدی روشنضمیر، تبریز: انتشارات مؤسسه تاریخ و فرهنگ ایران.
20
میرشکرایی، محمد (1371)، «انسان و آب در حوزه سپیدرود»، مجموعه مقالات اولین گردهمآیی مردمشناسی سازمان میراث فرهنگی، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی، صص219-254.
21
واحد تحقیقات مسجد مقدس جمکران (1388)، تاریخچه مسجد مقدس جمکران، قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
22
ویلسون، سر آرنولد (1348)، خلیج فارس، ترجمه محمد سعیدی، تهران: انتشارات بنگاه ترجمه و
23
نشر کتاب.
24
هدایت، صادق (1356)، نیرنگستان، تهران: انتشارات جاویدان.
25
یاحقی، محمد جعفر (1375)، فرهنگ اساطیر و اشارات داستانی در ادبیات فارسی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
26
ORIGINAL_ARTICLE
آیین زرتشتی و دین شینتو
دین زرتشتی دین ایرانیان باستان است که از حدود هزارة نخست پیش از میلاد در ایران رواج داشته و شینتو دین باستانی مردم ژاپن است که تاریخ آن به سدة هفتم قبل از میلاد میرسد. یافتن شباهت بین این دو دین که متعلق به دو محیط متفاوت با هزاران کیلومتر فاصله هستند، کاری بسیار دشوار است. گنچی کاتو سعی کرده است با نشاندادن شباهتهایی بین این دو دین، مطالب قابل بررسی مفیدی را برای مطالعات بیشتر به دیگران ارائه کند؛ مطالبی همچون شباهت اهورهمزدا با آماتراسواُمیکامی، گرایش به نیایش آتش در مراحل نخستین این دو دین، ثنویت، اهمیت دادن به پاکی در کُنه اعمال نه ظاهر آن، اعتقاد به مباحث اخلاقی چون راستی و پاکبودن نیت، و همچنین عملگرا بودن هر دو دین. هرچند این مقاله سخنرانی بوده و فاقد ارجاع است، ولی به دلیل اهمیت مطالب مطرحشده که سرنخهای مهمی را برای مطالعات تطبیقی فراهم میکنند برگزیده شده است.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68457_195f3d8c26bc7f41be1517abf4c98657.pdf
2010-08-23
131
140
شینتو
زرتشت
آماتراسواُمیکامی
اهورهمزدا
آتر
ایسه
گنچــی
کاتـــو
1
AUTHOR
سیدسعیدرضا
منتظری
2
پژوهشگر مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب وابسته به دانشگاه ادیان و مذاهب
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی و نقد کتاب صوفیسم و تائوئیسم
کتاب Sufism and Taoism، نوشته توشیهیکو ایزوتسو از جمله کتابهای خوب و تأثیرگذار در زمینه مطالعات تطبیقی ادیان است. در این کتاب عرفان ابنعربی و تائویی، با یکدیگر مقایسه شدهاند. آشنایی خوب نویسنده با این دو مکتب عرفانی و همچنین تفکیک معرفی دو سنت عرفانی از بخش مقایسه، از جمله امتیازاتی است که این کتاب را شایستة خواندن کرده است. لیکن این اثر ضعفهایی نیز دارد. با وجود اینکه نویسنده آشنایی خوبی با عرفان ابنعربی دارد، نتوانسته است عناصر کلیدی عرفان او را معرفی و نظام عرفانی او را بهخوبی بازسازی کند. این امر باعث شده است مسائل عرفان نظری و عملی را به هم بیامیزد. همچنین نویسنده از تفسیرهای مختلف عرفان تائویی غفلت ورزیده است. از طرف دیگر، علیرغم اینکه هدف کتاب مقایسه است، اما بخش کوچکی از کتاب به مقایسة دو سنت، اختصاص یافته است. علاوه بر این، مقایسة او نیز دارای ایراداتی است؛ مانند اینکه از ماهیت نظری عرفان ابنعربی و ماهیت عملی عرفان تائویی غفلت کرده؛ در مقام مقایسه کمتر به اختلافها توجه کرده؛ در معادلسازی بین این دو سنت دچار اشتباهاتی شده؛ و کار او به تحمیل عرفان ابنعربی بر عرفان تائویی انجامیده است.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68458_dcab77a739c4595bbe7f51ede618fc98.pdf
2010-08-23
141
152
ایزوتسو
صوفیسم و تائوئیسم
عرفان اسلامی
عرفان تائویی
ابنعربی
محمد علی
رستمیان
1
استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب
AUTHOR
ایزوتسو، توشیهیکو (1382)، سخنگوی شرق و غرب، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسة تحقیقاتی و توسعه علوم انسانی.
1
ــــــــــ (1378)، صوفیسم و تائویسم، ترجمه محمدجواد گوهری، تهران: روزنه.
2
پازوکی، شهرام (1382)، «گفتوگوی فراتاریخی و فراگفتوگو در اندیشه ایزوتسو»، در سخنگوی شرق و غرب (مجموعه مقالات همایش بزرگداشت پروفسور توشیهیکو ایزوتسو)، تهران: دانشگاه تهران، مؤسسه تحقیقاتی و توسعه علوم انسانی.
3
قیصری رومی، محمدداوود (1375)، شرح فصوص الحکم، تدوین استاد جلالالدین آشتیانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
4
یو لان، فانگ (1380)، تاریخ فلسفه چین، ترجمه فرید جواهرکلام، تهران: نشر و پژوهش فروزان روز.
5
Izutsu, Toshihiko (1983), Sufism and Taoism, Clifornia: university of California press.
6
ORIGINAL_ARTICLE
مشق اخلاق
https://haftasman.urd.ac.ir/article_68459_ce3847c81adc3c1ccb371c46243d05a9.pdf
2010-08-23
153
172
سید حسن
اسلامی
1
استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب
AUTHOR