ORIGINAL_ARTICLE
رهیافتی به مفهوم «پیمان» در اندرزنامههای پهلوی
اخلاق زرتشتی را شاید بتوان یکی از مهمترین آثار برجایمانده از دوران ایران قبل از اسلام دانست. این اخلاق، که در قالب اندرزنامه برجای مانده است، پس از برافتادن شاهنشاهی ساسانیان نه تنها از بین نرفت بلکه عالمان آن را با شور و اشتیاق بیشتری به کار گرفتند. یکی از مهمترین محورهای اخلاق اندرزی، که امروزه به زبان پهلوی در اختیار ما قرار دارد، مسئلة اعتدال و دوری از افراط و تفریط است. در این زمینه باید گفت که اساساً اعتدال چه جایگاه و نقشی در اخلاق زرتشتی دارد. از اینرو پژوهش حاضر میکوشد با بررسی مسئلة میانهروی در متون اندرزی پهلوی، به بیان شاخصهها و ساحتهای این اصل مهم در اخلاق ایران قبل از اسلام اشاره کرده، میزان ابتنای آن بر اعتدال یونانی و نیز افتراق آن را نشان دهد.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66624_8a0dd81da4bdbfa49cd115d46e744eb9.pdf
2015-02-20
5
24
پیمان
میانهروی
ابیبود
فریبود
اخلاق زرتشتی
اندرزنامههای پهلوی
سید سعید
منتظری
ssmontazery@yahoo.com
1
استادیار گروه ادیان غیرابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
نظری
2
دانشجوی دکتری معارف اسلامی گرایش اخلاق اسلامی، جامعه المصطفی
AUTHOR
ارسطاطالیس (1356). اخلاق نیکوماخس، ترجمة: محمد پورحسینی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
1
آموزگار، ژاله (1386). زبان، فرهنگ اسطوره، تهران: انتشارات معین.
2
تفضلی، احمد (1383). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام، تهران: انتشارات سخن.
3
دو فوشه کور، شارل هانری (1377). اخلاقیات: مفاهیم اخلاقی در ادبیات فارسی از سده سوم تا سده هفتم هجری، ترجمه: محمدعلی امیرمعزی و عبدالمحمد روحبخشان، تهران: مرکز نشر دانشگاهی و انجمن ایرانشناسی فرانسه در ایران.
4
زنر، آر. سی. (1375). طلوع و غروب زرتشتی، ترجمة: تیمور قادری، تهران: انتشارات فکر روز.
5
زنر، آر. سی. (1377). تعالیم مغان، ترجمة: فریدون بدرهای، تهران: انتشارات توس.
6
شاکد، شائول (1381). از ایران زرتشتی تا اسلام، ترجمة: مرتضی ثاقبفر، تهران: ققنوس.
7
العاکوب، عیسی (1374). تأثیر پند پارسی بر ادب عرب، ترجمه: عبدالله شریفی خجسته، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
8
عریان، سعید (1382). متنهای پهلوی، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
9
فضیلت، فریدون (1381). کتاب سوم دینکرد، دفتر یکم، تهران: انتشارات فرهنگ دهخدا.
10
فضیلت، فریدون (1384). کتاب سوم دینکرد، دفتر دوم، تهران: انتشارات مهرآیین.
11
مزداپور، کتایون (1386). اندرزنامههای ایرانی، تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی.
12
مستوفی، حمدالله بن ابی بکر (1362). تاریخ گزیده، تحقیق: عبدالحسین نوایی، تهران: انتشارات امیرکبیر.
13
مسکویه، ابوعلی احمد بن محمد (1358). الحکمة الخالده، تحقیق: عبدالرحمن بدوی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
14
مکنزی، دیوید نیل (1379). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمة: مهشید میرفخرایی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
15
میرفخرایی، مهشید (1392). بررسی دینکرد ششم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
16
ناتل خانلری، پرویز (1382). تاریخ زبان فارسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات فرهنگ نشر نو.
17
Boyce, M. (1986). Middle Persian Literature, handbuch der Orientalistik Iranstik II, literature I, Leiden.
18
De Menasce, J. (1973). Le troisieme Livre du Denkart, Paris, P.U.E.
19
Gershevitch, I. (1967). The Avestan Hymn to Mitra, Cambridge University Press.
20
Humbach, H. (1991). The Gathas of Zarathushra, part I-II, Heidelberg.
21
Mackenzie, D. N. (1971). A Concise Pahlavi Dictionary, London: Oxford University.
22
Shaked, S. (1979). The Wisdom of the Sasanian Sages, with translate and notes, of Dēnkard, Book Six, by Āturpāt-ī Ēmētān, Boulder, col.
23
Shaki, M. (1981). The Denkard Account of the History of the Zoroastrian Scriptures, Archive Orientalni 49.
24
ORIGINAL_ARTICLE
احادیث غلو در اهل سنّت و تشیع
این مقاله دربارة احادیث غلوآمیزی است که در دو گروه شیعه و اهل سنت وارد شده است. بدینمنظور ابتدا مفاهیم واژههای اصلی این بحث را مطرح میکنیم. سپس به معیارهای تشخیص غلو میپردازیم که عبارت است از: راویان (نقد خارجی) و نقد حدیث (نقد داخلی). پس از اشارهای کوتاه به نقد خارجی، در نقد داخلی، معیارهای تشخیص غلو در احادیث را بررسی میکنیم که عبارتاند از: تعارض با قرآن، تعارض با عقل، تعارض با شأن معصوم، تعارض با علم، تعارض با واقعیت، مخالفت با حس و مشاهده، تعارض با تاریخ، جانبداری سیاسی یا کلامی یا فقهی، مخالفت با هدف اصلی شارع.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66636_18c85edac315f29fe49b23a7633eaf05.pdf
2015-02-20
25
54
غلو
اهل سنت
شیعه
ریحانه
هاشمی (شهیدی)
1
دانشجوی دکترای شیعهشناسی، دانشگاه ادیان و مذاهب.
LEAD_AUTHOR
سید مهدی
هاشمی زاده
2
دانشآموخته کارشناسی ارشد الاهیات، فقه و مبانی حقوق اسلامی.
AUTHOR
قرآن کریم.
1
ابن الأثیر الجزری، علی بن محمد (1409/1989). أسد الغابة فی معرفة الصحابة، بیروت: دار الفکر.
2
ابن بابویه، محمد بن علی (1378). عیون أخبار الرضا علیه السلام، محقق/ مصحح: مهدی لاجوردی، تهران: نشر جهان، چاپ اول.
3
ابن تیمیه (1421). مجموعة الرسائل و المسائل، بیروت: دار الکتب العلمیه، الطبعة الاولی.
4
ابن حجر العسقلانی، احمد بن علی (1415/1995). الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الاولی.
5
ابن حنبل، احمد (بیتا). مسند احمد، بیروت: دار صادر.
6
إبن عبد البر (1412/1992). الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، تحقیق: علیمحمد البجاوی، بیروت: دار الجیل، الطبعة الاولی.
7
ابن کثیر (1396). سیرة النبویه، بیروت: دار المعرفه، الطبعة الاولی.
8
ابن کثیر الدمشقی، أبو الفداء اسماعیل بن عمر (1407/1986). البدایة و النهایة، بیروت: دار الفکر.
9
ابن منظور، محمد بن مکرم (1414). لسان العرب، بیروت: دار صادر، الطبعة الثالثة.
10
ابو جیب، سعدی (1408). القاموس الفقهی لغة و اصطلاحاً، دمشق- سوریه: دار الفکر، الطبعة الثانیة.
11
استرآبادی، علی (1409). تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة، محقق/ مصحح: حسین استاد ولی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة الاولی.
12
اسفراینی، ابو المظفر (بیتا). التبصیر فی الدین، قاهره: چاپ اول، المکتبة الأزهریة للتراث.
13
اشعری قمی، سعد بن عبد الله (1360). المقالات و الفرق، تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ دوم.
14
اشعری، ابو الحسن (1400). مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، آلمان- ویسبادن: فرانس شتاینر، چاپ سوم.
15
امین، سید محسن (1406). اعیان الشیعه، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
16
امینی، عبدالحسین (1349). الغدیر، بی جا، مرکز الغدیر.
17
انیس، ابراهیم و همکاران (بیتا). معجم الوسیط، استانبول: المکتبة الاسلامیة، بیجا.
18
بحرانی، سید هاشم (1416). البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بنیاد بعثت، چاپ اول.
19
بخاری، محمد بن اسماعیل (1401). صحیح البخاری، بیروت: دار الفکر (طبعه بالاوفست عن طبعة دار الطباعة العامرة باستانبول).
20
بغدادی، عبد القاهر (1408). الفرق بین الفرق و بیان الفرقة الناجیة منهم، بیروت: دار الجیل- دار الآفاق.
21
البلاذری، أحمد بن یحیی بن جابر (1417/1996). کتاب جمل من انساب الأشراف، تحقیق: سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت: دار الفکر، الطبعة الاولی.
22
تهرانی، آقابزرگ (1401). حصر الاجتهاد، تحقیق: محمدعلی انصاری، قم: چاپخانه خیام قم، مدرسه الامام المهدی (عج).
23
الجرجانی، عبد الله بن عدی (1409/1998). الکامل، تحقیق: یحیی مختار غزاوی، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ سوم.
24
جماعة من العلماء (بیتا). التوفیق الربانی فی الرد علی ابن تیمیة الحرانی، بیجا: دار المصریة.
25
حسنی رازی، سید مرتضی بن داعی (1364). تبصرة العوام فی معرفة مقالات الأنام، تصحیح: عباس اقبال آشتیانی، تهران: انتشارات اساطیر، چاپ دوم.
26
حلی، حسن بن یوسف (1411). رجال العلامه حلی، قم: دار الذخائر.
27
الحمیری المعافری، عبدالملک بن هشام (بیتا). السیرة النبویة، تحقیق: مصطفی السقا و ابراهیم الأبیاری و عبد الحفیظ شلبی، بیروت: دار المعرفة.
28
خطیب بغدادی، ابوبکر احمد بن علی (1417). تاریخ بغداد أو مدینة الاسلام، تحقیق: مصطفی عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیه، الطبعة الاولی.
29
دارمی، عبد الله بن بهرام (1349). سنن دارمی، دمشق: مطبعة الاعتدال.
30
الذهبی، شمس الدین محمد بن احمد (1413/1993). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق: عمر عبد السلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی، الطبعة الثانیة.
31
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412). المفردات الفاظ القرآن، بیروت- دمشق: دار القلم - الدار الشامیه، الطبعة الاولی.
32
السجستانی، ابن اشعث (1410/1990). سنن ابی داوود، تحقیق: سعید محمد اللحام، بیروت: دارالفکر.
33
سیستانی، علی (1414). الرافد فی علم الاصول، به قلم السید النیر، السید عدنان القطیفی، قم: بینا.
34
شهرستانی، محمد بن عبد الکریم (1363). الملل و النحل، قم: الشریف الرضی، چاپ سوم.
35
الصالحی الشامی، محمد بن یوسف (1414/1993). سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، تحقیق: عادل احمد عبد الموجود و علیمحمد معوض، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الاولی.
36
صفار، محمد بن حسن (1404). بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّی الله علیهم، محقق/ مصحح: محسن کوچهباغی، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
37
طبرسی، احمد بن علی (1403). الاحتجاج علی أهل اللجاج، محقق/ مصحح: محمدباقر خرسان، مشهد: نشر مرتضی، چاپ اول.
38
طبری آملی صغیر، محمد بن جریر بن رستم (1413). دلائل الامامة، محقق/ مصحح: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة، قم: بعثت، الطبعة الاولی.
39
الطبری، محمد بن جریر (1387/1967). تاریخ الأمم و الملوک، تحقیق: محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت: دار التراث، الطبعة الثانیة.
40
طبری، محمد بن جریر (1412). جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه، الطبعة الاولی.
41
طریحی، فخر الدین (1375). مجمع البحرین، تحقیق: سید احمد حسینی، تهران: کتابفروشی مرتضوی، چاپ سوم.
42
طوسی، محمد بن حسن (1351). المبسوط فی فقه الامامیة، بیجا: المکتبة المرتضویة، مطبعة الحیدری.
43
طوسی، محمد بن حسن (1390). الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، تهران: دار الکتب الاسلامیة، الطبعة الاولی.
44
طوسی، محمد بن حسن (1406). الاقتصاد فیما یتعلق بالاعتقاد، بیروت: دار الأضواء، الطبعة الثانیة.
45
عبد الرحمان، محمود (بیتا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، بیجا: بینا.
46
العروسی الحویزی، عبد علی بن جمعة (1415). تفسیر نور الثقلین، محقق/ مصحح: هاشم رسولی محلاتی، قم: اسماعیلیان، چاپ چهارم.
47
عسقلانی، ابن حجر (بیتا). مقدمه فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت: دار المعرفة للطباعة و النشر.
48
العکری الحنبلی الدمشقی، ابن العماد شهاب الدین ابو الفلاح عبد الحی بن احمد (1406/1986). شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، تحقیق: الأرناؤوط، دمشق - بیروت، دار ابن کثیر، الطبعة الاولی.
49
فراهیدی، خلیل بن احمد (1410). کتاب العین، قم: انتشارات هجرت، چاپ دوم.
50
فیومی مقری، احمد بن محمد (بیتا). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، بیجا:
51
بینا.
52
القزوینی، محمد بن الیزید (بیتا). سنن ابن ماجه، تحقیق: محمد فؤاد عبد الباقی، بیروت: دار الفکر.
53
کشی، محمد بن عمر (1409). رجال الکشی- اختیار معرفة الرجال، محقق/ مصحح: محمد بن حسن طوسی، حسن مصطفوی، مشهد: مؤسسه نشر دانشگاه مشهد.
54
کلینی، محمد بن یعقوب (1407). اصول کافی، محقق/ مصحح: علیاکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دار الکتب الاسلامیة، چاپ چهارم.
55
مامقانی، عبدالله (1385). مقباس الهدایه، قم: دلیل ما، چاپ اول.
56
المتقی الهندی، ع (بیتا). کنز العمال، تحقیق: شیخ بکری حیانی، شیخ صفوة السقا، بیروت: مؤسسة الرسالة.
57
مجلسی، محمد باقر بن محمد تقی (1403). بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، الطبعة الثانیة.
58
مصطفوی، حسن (1360). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
59
المقریزی، تقی الدین أحمد بن علی (1420/1999). إمتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع، تحقیق: محمد عبد الحمید النمیسی، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الأولی.
60
نوبختی، حسن بن موسی (1404). فرق الشیعه، بیروت: دار الأضواء.
61
النیسابوری، مسلم بن الحجاج (بیتا). صحیح مسلم، بیروت: دار الفکر.
62
الهاشمی البصری، محمد بن سعد بن منیع (1410/1990). الطبقات الکبری، تحقیق: محمد عبد القادر عطا، بیروت: دار الکتب العلمیة، الطبعة الأولی.
63
ORIGINAL_ARTICLE
نقش ادعای نیابت در پیدایش فرقه بابیت
مسئله انتظار ظهور منجی موعود در کنار مسلم بودن آن در همه ادیان آسمانی خصوصاً دین اسلام، موجب سوء استفاده برخی افراد فرصتطلب در طول تاریخ شده است. یکی از کسانی که در دو قرن اخیر با سوء استفاده از انتظار شیعیان برای ظهور امام موعود دست به فرقهسازی زد، علیمحمد شیرازی بود. وی ابتدا ادعا کرد باب و نائب مهدی موعود (ع) است اما در ادامه مدعی شد که خود، همان امام موعود است و نهایتاً سیر ادعاهای خود را به الوهیت رساند. به نظر میرسد آنچه زمینهساز اصلی پیدایش فرقه بابیه در اسلام شد همان ادعای بابیت و نیابت او از منجی موعود بود. این مقاله با رویکردی تحلیلی به نقش ادعای نیابت علیمحمد باب در پیدایش فرقه بابیه و نیز سیر تطور ادعاهای او از بابیت تا الوهیت دارد.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66638_0cb10ae2f322d46b92c314717db53f83.pdf
2015-02-20
55
76
موعودباوری
علیمحمد باب
شیخیه
نیابت
بابیت
رضا
کاظمی راد
1
دانشجوی دکتری الهیات مسیح دانشگاه ادیان و مذاهب
AUTHOR
آیتی، عبدالحسین (1342). الکواکب الدریه فی مأثر البهائیه، قاهره: مطبعه السعاده، الطبعة الاولی.
1
ـــــــــــ (1326). کشف الحیل، تهران: بینا.
2
اشراق خاوری، عبدالحمید (129 بدیع الف). مطالع الانوار (تلخیص تاریخ نبیل زرندی)، تهران: مؤسسه ملی مطبوعات امری، چاپ چهارم.
3
ـــــــــــ (129 بدیع ب). رساله ایام تسعه، تهران: مؤسسه ملی مطبوعات امری، چاپ پنجم.
4
اعتضاد السلطنه (1351). فتنه باب، تهران: انتشارات بابک، چاپ اول.
5
تهرانی، جواد (1346). بهایی چه میگوید؟، تهران: دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم.
6
حسینی، سید معصوم (1389). بابیت و بهاییت در ترازوی نقد، قم: بوستان دانش، چاپ اول.
7
ربانی گلپایگانی، علی (1383). فرق و مذاهب کلامی، قم: انتشارات مرکز جهانی علوم اسلامی.
8
رضانژاد، عزالدین (1381). «شیخیه بستر پیدایش بابیت و بهاییت»، در: فصلنامه انتظار موعود، ش3، ص227-247.
9
زاهد زاهدانی، سید سعید (1380). بهاییت در ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول.
10
شیرازی، علی محمد (137 بدیع). لوح هیکل الدین، نسخه خطی.
11
ـــــــــــ (بیتا). رسالة للثمره، نسخه خطی، بیجا: بینا.
12
فاضل مازندرانی، اسدالله (132 بدیع الف). رهبران و رهروان در تاریخ ادیان، تهران: مؤسسه ملی مطبوعات امری.
13
ـــــــــــ (132 بدیع ب). ظهور الحق، تهران: مؤسسه ملی مطبوعات امری.
14
فضایی، یوسف (1353). شیخیگری، بابیگری، بهاییگری، کسرویگرایی، تهران: عطایی.
15
فلاحتی، حمید، فاطمینیا، مهدی (1390). دیدار با تاریکی، تهران: عابد، چاپ اول.
16
فیضی، محمد علی (143 بدیع). حضرت نقطه اولی، لانگهاین آلمان: لجنه ملی نشر آثار امری.
17
کاشانی، میرزا جانی (1910). نقطة الکاف، مقدمه فارسی: ادوارد براون، هلند: بریل.
18
کسروی، احمد (1323). بهاییگری، تهران: پیمان، چاپ دوم.
19
گلپایگانی، ابوالفضل (1294). کشف الغطاء عن حیل الاعداء، عشقآباد: بینا.
20
محمدی، علیرضا (1389). جریانشناسی بهاییت، قم: دفتر نشر معارف، چاپ دوم.
21
موسوی، ع. (1389). نشستی تحقیقی با باب و بهاء، به اهتمام: علی امیر مستوفیان، تهران: راه نیکان، چاپ اول.
22
نجفی، سید محمدباقر (1357). بهاییان، تهران: طهوری.
23
نوری، حسینعلی (155 بدیع). ایقان، آلمان: مؤسسه ملی مطبوعات بهایی آلمان، چاپ اول.
24
ـــــــــــ (1286). بدیع، مصر: بینا.
25
هاچر، ویلیام؛ مارتین، داگلاس (146 بدیع). دیانت بهایی آیین فراگیر جهانی، ترجمه: پریوش سمندری، روحالله خوشبین، کانادا: انتشارات مؤسسه معارف بهایی به زبان فارسی.
26
هدایت، میرزا قلیخان (1332). روضه الصفای ناصری، تهران: بینا، چاپ اول.
27
Landes, Richard. A. (2000). Encyclopedia of Millennialism, London: Routledge.
28
Marthaler, Berard L. (2000). The New Catholic Encyclopedia, United States: Thomson Gale, second edition.
29
Newby, Gordon (2004). A Concise Encyclopedia of Islam, One world publications, second edition.
30
Safra, Jacob E. (2006). Britannica Encyclopedia of World Religions, Britannica Encyclopedia Inc.
31
ORIGINAL_ARTICLE
آیینها و تشریفات گورو گرنته صاحب
یکی از مباحث مهم آیین سیکه به تشریفات و مناسک آن اختصاص دارد که حول محور کتاب مقدس (گورو گرنته صاحب) تعریف شده است. به اعتقاد سیکههای خالصا، گورو گرنته صاحب، گوروی یازدهم و آخرین گورو است. اما اینکه چه تشریفاتی برای کتاب مقدس انجام میشود و منظور از این تشریفات چیست جای تأمل و تحقیق دارد. سیکههای خالصا مدعیاند بنا به این دلیل که گورو گرنته صاحب دربرگیرنده گوربانی و بهگت بانی است و بر نام و یاد خدا تأکید دارد، پس هدف از این تشریفات ستایش خدا و نام و کلام او است. مناسکی همانند سوک آسن و نگرکیرتن برپا میشود و از وسایلی مثل رومالا و چائوری در نگهداری از کتاب مقدس و بزرگداشت آن استفاده میشود. همه این اعمال در نهایت بیانکننده توجه به گوروی حقیقی (خدا) است، گرچه از نظر پژوهشگران یا هر شخص غیرسیکه، در نگاه اول، این مناسک شبیه بتپرستی به نظر میرسد.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66642_9e5c1c8d1f55837147f4049cb26f41e6.pdf
2015-02-20
77
94
سیکه
تشریفات و مناسک
گورو گرنته صاحب
بانی
پروانه
تقیخانی
parmida2020khani@gmail.com
1
کارشناسی ارشد ادیان غیرابراهیمی، دانشگاه ادیان و مذاهب.
AUTHOR
اوون کول وسینگ سامبهی، دبیلیو و پیارا (1369). سیکها، معتقدات مذهبی و رویه آنها، ترجمه: فیروز فیروزنیا، تهران: توسعه.
1
Dogra, Ramesh Chander; Gobind, Singh Mansukhani (1997). Encyclopaedia of Sikh Religion & Culture, New Delhi: Vikas Publishing House.
2
Lopez, Jr, Donald S. (1995). Religions of India in Practice, New Delhi: Princeton University Press (Munshiram Manoharlal).
3
Mayled, joh (2002). Sikhism Today, Heinemann Library.
4
Mcleod, W. H. (2005a). Historical Dictionary of Sikhism, United States: Scarecrow Press, Inc.
5
Mcleod, W. H. (2005b). Sikhs of the Khalsa (a History of Rahit), Oxford University Press.
6
Nesbitt, Eleanor (2005). Sikhism (A Very Short Introduction), New York: Oxford University Press.
7
Owen Cole, W.; Singh Sambhi, Piara (1990). A Popular Dictionary of Sikhism, Curzon Press.
8
Raj, H. N. (1987). Evolution of the Sikh Faith, New Delhi: Unity Book Service.
9
Shromani Gurdwara Prabandak Committee (2005). Sikh Rahet Maryada, Ludhiana, Sikh Missionary College.
10
Singh Dilgeer, Harjinder (2005). Dictionary of Sikh Philosophy, Sikh University Press (Singh Brothers).
11
Singh, Harbans (2002). The Encyclopedia of Sikhism, Punjabi University, Patiala.
12
Singh, I. J (1997). Sikh & Sikhism: a View with a Bias, Delhi: Manohar.
13
Singh, Justice Gurdev (1986). Perspectives on the Sikh Tradition, Amritsar, Singh Brothers.
14
Singh, Nikky-Guninder Kaur (2011). Encyclopedia of World Religions (Sikhism), New Dehli: Crest Publishing House.
15
Singh, Sewa (2007). Se Kinehiga, Jalandhar, Himgiri Printing Press.
16
ORIGINAL_ARTICLE
نگرش عارفانه به قرآن: داستان خضر و موسی
دوره کلاسیک اسلامی (10-15 م./ 4-9 ه.ق.) دورهای است که در آن تأثیرگذارترین تفاسیر قرآن نگاشته شد. نوشته پیشِ رو، ترجمه دومین فصل از بخش دوم کتاب تفاسیر عرفانی قرآن در دوره اسلام کلاسیک است. نویسنده در این کتاب به مشارکت و نقش بیبدیل متصوفه در تفسیر قرآن میپردازد. این کتاب با بررسی چند پیشفرض تفسیری کلیدی متصوفه آغاز میشود، که عبارت است از: فهم آنها از طبیعت چندبنیانی و مبهم نص قرآن، نقشی که روشهای معنوی و عقلانی در کسب معرفت این معانی ایفا میکنند و ذات همواره متغیر نفس انسان که طالب چنین معرفتی است. دومین بخش پژوهش، تحلیل و مقایسه زمینهها و روشهای چندین تفسیر مختلف در داستان قرآنی موسی و خضر، چهره مریم (مریم مقدس) و آیه نور است. اهمیت این کتاب از آنرو است که نخستین پژوهش جامع درباره مشارکت صوفیان در نوع تفاسیر قرآن است و گزینش و ترجمه این فصول سهگانه، به دلیل روشن کردن روشهای عملی تفسیری و چگونگی تطبیق نگرشهای صوفیان با آیات قرآنی است.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66643_98ce4c8e725cd9d54e1b4e17c5c534b0.pdf
2015-02-20
95
126
تفاسیر عرفانی
قرآن
موسی
خضر
صوفیه
کریستین زهرا
سندز
1
دستیار آموزشی دانشگاه ملون و استاد همکار مطالعات اسلامی در کالج سارا لورنس، پژوهشگر حوزه تصوف، تفسیر قرآن، اسلام و رسانه.
LEAD_AUTHOR
مائده السادات
حسینی زاده
2
دانشجوی دکتری عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
AUTHOR
قرآن کریم (1391). ترجمه: سید محمدرضا صفوی (بر اساس تفسیر المیزان)، قم: دفتر نشر معارف، چاپ دهم.
1
ابن سینا، ابو علی الحسین (1968). فی اثبات النبوة، ویراسته: مایکل ای. مارمورا، بیروت: دار النهار للنشر.
2
ابنسینا، ابو علی الحسین (1958-1959). الاشارات و التنبیهات، تهران: مطبعة الحیدریه.
3
روزبهان بقلی، ابو محمد بن ابونصر (1898). عرائس البیان فی حقایق القرآن، لکنهو: بینا.
4
انواتی، جی. سی. (1950). مؤلفات ابن سینا، قاهره: دار المعارف.
5
ثعالبی، ابن اسحاق احمد بن محمد ابراهیم (؟195). قصص الانبیا: مسمی بالعرائس المجالس، مصر: مکتبة الجمهوریة العربیة.
6
رازی، محمد بن عمر فخر الدین (1980). التفسیر الکبیر، بیروت: بینا.
7
سلمی، عبد الرحمن محمد بن الحسین (2001). حقائق التفسیر، ویراسته: سید عمران، بیروت: دار الکتب العلمیه.
8
سلمی، عبدالرحمن محمد بن الحسین (1986). زیادات حقائق التفسیر (تفسیر فرعی)، ویراسته: گرهارد باورینگ، بیروت: دار المشرق.
9
طبری، ابوجعفر (1954-1957). جامع البیان عن تأویل آی القرآن، مصر: مصطفی البابی الحلبی.
10
عاصی، حسن (1983). التفسیر القرآنی و اللغة الصوفیة فی فلسفة ابن سینا، بیروت: المؤسسات الجامعیه للدراسات و النشر و التازی.
11
غزالی، ابوحامد محمد (بیتا). الرسالة اللدنیة، قاهره: بینا.
12
غزالی، ابوحامد محمد (1983). فیصل التفرقه بین الاسلام و الزندقه، دار البیضاء: دار النشر المغربیه.
13
قرطبی، محمد بن احمد عبدالله انصاری (1980). الجامع لاحکام القرآن والمبین لما تضمن من السنة و آیات الفرقان، بیروت: دار الکتب العربی.
14
قرطبی، محمد بن احمد عبدالله انصاری (1988). فهارس الجامع لاحکام القرآن، بیروت: دار الکتب العلمیه.
15
قشیری، ابوالقاسم (1968-1971). لطائف الاشارات، قاهره: دار الکتب العربی.
16
کاشانی، عبدالرزاق (1968). تأویلات، بیروت: دار الیقظة العربیة.
17
میبدی، رشید الدین (1982-1983). کشف الاسرار و عدة الابرار، ویراسته: ع. الف. تهران: حکمت و امیرکبیر.
18
نیشابوری، نعیم الدین (1962-1970). غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ویراسته: ابراهیم عطوه عواد، قاهره: مصطفی البابی الحلبی.
19
Afnan, S. M. (1958). Avicenna: His Life and Works, London: George Allen and Unwin.
20
Al-Qushayrī (1992). Principles of Sufism, trans. B. von Schlegell, Berkeley, CA: Mizan Press.
21
Chodkiewicz, M. (1993). An Ocean without Shore: Ibn Arabi, the Book, and the Law, Albany, NY: SUNY Press.
22
Corbin, H. (1969). Creative Imagination in the Sufism of Ibn Arabi, trans. R. Manheim Princeton, NJ: Princeton University Press.
23
Davidson, H. A. (1992). Alfarabi, Avicenna, and Averroes, on Intellect: their Cosmologies, Theories of the Active Intellect, and Theories of Human Intellect, Oxford: Oxford University Press.
24
Ernst, C. (1997). The Shambala Guide to Sufism, Boston, MA: Shambhala.
25
Heath, P. (1992). Allegory and Philosophy in Avicenna (Ibn Sina): with a Translation of the Book of the Prophet Muhammad's Ascent to Heaven, Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
26
Ibn Sina, Abu Ali al-Husayn (1963). “Avicenna: On the Proof of Prophecies and the Interpretation of the Prophet’s Symbols and Metaphors.” Trans. Michael E. Marmura, Medieval Political Philosophy: A Sourcebook, Eds. Ralph Lerner and Mushin Mahdi, Ithaca, NY: Cornell University Press, pp. 112–21.
27
Kashani, Abd al-Razzaq al- (1991). A Glossary of Sufi Technical Terms (Istilahat al-sufiyya), Arabic text with trans. by Nabi Safwat, revised and edited by David Pendlebury, London: Octagon Press.
28
Lory, P. (1980). Les commentaries esoteriques du coran dapres abd ar-razzaq al-qashani, Paris: les deux oceans.
29
Marmura, M. (1963). "On the Proof of Prophecies and the Interpretation of the Prophets' Symbols and Metaphors", in: Medieval Political Philosophy: a Source Book, eds. R. Lerner and M. Mahdi, Ithaca, Ny: Cornell University Press.
30
Massignon, Louis (1963). “Elie et son rôle transhistorique, Khadiriya, en Islam.” Opera Minora, Ed. Y. Moubarac, Vol. 1, Beirut: Dar al-Maarif, pp. 142–61.
31
Nagel, T. (1978). "Kisas al-anbiya" in: The Encyclopedia of Islam, new Ed. And W. M. Thackston,Introduction to the Tales of the Prophets of al-Kisai, Boston, MA: Twayne Publishers, 1978, p. xvi.
32
Newby, Gordon (1979). “Tafsir Isra1iliyat,” Journal of the American Academy of Religion, 47: 685–97.
33
Riddell, P. G. (1997). "The Transmission of Narrative-based Exegesis in Islam" in: Islam: Essays on Scripture, Thought and Society, eds. P. G. Riddell and t. Street, Leiden: E. J. Brill.
34
Rosenthal, F. (1970). Knowledge Triumphant: The Concept of Knowledge in Medieval Islam, Leiden: E. J. Brill.
35
Schimmel, A. (1975). Mystical Dimensions of Islam, Chapel Hill, NC: University of North Carolina Press.
36
Smith, M. (1938). “Al-Risalat Al-Laduniyya,” Journal of the Royal Asiatic Society, 177–200, 353–74.
37
Shorter Encyclopedia of Islam (1953). edited By H. A. R. Gibb & J. H. Karmers, Leiden: Brill.
38
Thalabi, Abu Ishaq Ahmad b. Muhammad Ibrahim (2002). al. Ara'is al-majalis fi qisasal-anbiya1 or, “Lives of the Prophets”, Trans. William M. Brinner, Leiden: E. J. Brill.
39
Thackston, W. M. (1978). Introduction to the Tales of the Prophets of al-Kisai, Boston, Ma: Twayne Publishers.
40
The Encyclopedia of Islam (1960-2002). Eds. C.E. Bosworth, E. van Donzel, W. P. Heinrichs, and G. Lecomte. Leiden: E. J. Brill.
41
Watt, W. Montgomery (1952). “The Authenticity of the Works Attributed to al-Ghazali.” Journal of the Royal Asiatic Society, pp. 24–45.
42
Wensinck, A. J. (1965). The Muslim Creed: Its Genesis and Historical Development, New York: Barnes and Noble.
43
Wheeler, B. M. (1998). "The Jewish Origins of Quran 18: 65-82?, Reexamining Arent Jan Wensinck, Theory," Journal of the American Oriental Society, 118: 153-71.
44
Wheeler, B. M. (2002). Moses in the Quran and Islamic Exegesis, London: Routledge Curzon.
45
ORIGINAL_ARTICLE
نقدی بر یک اثر کلاسیک مدرن: کتاب معنا و غایت دین اثر ویلفرد کنتول اسمیت
کتاب معنا و غایت دین اثر ویلفرد کنتول اسمیت، دینپژوه برجسته آمریکایی، در اواخر قرن بیستم تحولی بزرگ در دینپژوهی ایجاد کرد. در این اثر، اسمیت با ذاتگرایی رایج در کاربرد واژه «دین» مخالفت کرد و از طریق تبارشناسی کلمه religion در ادیان گوناگون نشان داد که چگونه این واژه عینیسازی شده است، بدون اینکه از آغاز ذاتی داشته باشد. اسمیت پیشنهاد کرد از واژۀ «ایمان» (faith) به جای واژۀ «دین» (religion) استفاده شود. طلال اسد، در نقد خود بر کتاب اسمیت، در عین همدلی با ناذاتگرایی اسمیت، نشان میدهد کار اسمیت گرفتار نوعی بیدقتی تاریخی و حتی ذاتگرایی است. پیشنهاد اسد در نظر گرفتن عمل و شیوه زندگی در بررسی ادیان (و نه صرف باور) و نیز مطالعه همزمان دین و سکولاریسم در دینپژوهی بود.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66645_9e87348c56fb2c8fe6949f4448e07a82.pdf
2015-02-20
127
150
ویلفرد کنتول اسمیت
ذاتگرایی
تعریف دین
سکولاریسم
عینیسازی دینی
دین پژوهی مقایسه ای
طلال
اسد
1
انسانشناس، دین پژوه و نظریه پرداز آمریکایی، استاد دانشگاه شهر نیویورک
LEAD_AUTHOR
فاطمه
توفیقی
fatimat@gmail.com
2
استادیار گروه دینپژوهی، دانشگاه ادیان و مذاهب
AUTHOR
Connolly, William (1999). Why I Am Not a Secularist, Minneapolis: University of Minnesota Press.
1
Smith, Wilfred Cantwell (1991). The Meaning and End of Religion, Minneapolis: Fortress Press.
2
ORIGINAL_ARTICLE
تاریخ جنبش فمنیسم در یهودیت
فمینیسم، جنبشی است که در پی تغییر جهان جدید به جهانی بهتر و عادلانهتر برای زنان است. مفهوم جنسیت و معنای رایج آن برای نخستین بار در قرن نوزدهم به ظهور رسید. بعدها در دهه 1970، جنبش فمینیسم پژوهش در مقوله جنس را سرلوحه برنامههای خود قرار داد. جنبش فمینیسم در یهودیت در نیمه دوم قرن بیستم در آمریکا به وجود آمد که بعدها به جنبش آزادی زن معروف شد که همزمان با جنبش دوم فمینیسم در آمریکا بود؛ چون قبل از آن حرکتی فمینیستی در آمریکا در اوایل قرن بیستم به وجود آمده بود. این جنبش در مقابل حاخامهایی شکل گرفت که به زنان اجازه حضور در اجتماع را نمیدادند. از مطالبات این جنبش تحقق حضور زنان در موقعیت ریاست یهودیت، برابری زنان و مردان در امور عبادی، دینی و کنیسه است. همچنین این جنبش میخواهد زنان بتوانند حاخام شوند، در کنیسه سرود دینی بخوانند، عضو مجالس کنیسه باشند و عهدهدار تربیت دینی شوند. این تقاضاها در مراحل بعدی گستردهتر شد. این مقاله مروری است بر نحوه شکلگیری جنبش فمینیسم در یهودیت و مطالبات آنها.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66646_968555d86e4a4dfa4246c159d77c4008.pdf
2015-02-20
151
172
فمینیسم
یهودیت
زن یهودی
حاخامها
جنسیت
جنبش زنان
جعفر
هادی حسن
1
پژوهشگر حوزة زبانهای سامی و مطالعات یهودی و از شخصیتهای برجستة جهان عرب.
LEAD_AUTHOR
عماد
الهلالی
2
دانشجوی کارشناسی ارشد ادیان غیر ابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم
AUTHOR
یونس
سروری سرای
3
دانشجوی کارشناسی ارشد ادیان غیرابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم
AUTHOR
Biale R. (1984). Women and Jewish Law, New York: Schocken Books.
1
Freedman, S. G. (2000). Jew vs. Jew: The Struggle for the Soul of American Jewry, New York: Simon & Schuster.
2
Haker, H.; Ross, S.; M-Th. Wacker (eds.) (2006). Women Voices in the World Religion, London: SCM Press.
3
Heschel, S. (1983). On Being a Jewish Feminist, New York: Schocken Books.
4
Jewish Chronical Newspaper, 18/5/2001
5
Jewish Chronical Newspaper, 30/4/2010
6
Neusner, J.; Avery-Peck, A. (eds.) (2001). The Blackwell Reader in Judaism, Oxford and Malden, MA: Blackwell Publishers
7
Shahak I.; Mezvenisky, N. (1999). Jewish Fundamentalism in Israel, London: Pluto Press.
8
Sheridan, S. (ed.) (1994). Hear Our Voice: Women Rabbis Tell their Stories, London: SCM Press.
9
Silberman, Charles E. (1986). A Certain People: American Jews and Their Lives Today, USA: Summit Books.
10
Talmud Torah, Law (1970). Translated by Eliyahu Touger, Maimonides.
11
Wertheimer, J. (1993). A People Divided, Judaism in contemporary America, New York: Basic Books.
12
ORIGINAL_ARTICLE
گفتوگو چیست؟
به رغم توجه روزافزون به گفتوگوی ادیان و مکاتب در سطوح مختلف و پیدایش حجم عظیمی از ادبیات پژوهش در این عرصه، به ویژه در دو دهه اخیر، کمتر اندیشمندی واکاوی لایههای زیرین معنای گفتوگو را در دستور کار خود قرار داده است. این امر مهم در نوشتار حاضر محل توجه قرار گرفته است. لئونارد سویدلر، در مقاله حاضر، این تصور عمومی را که گفتوگوی ادیان مفهومی بدیهی و بینیاز از تحلیل است، به چالش میگیرد. وی در مسیری که برای تبیین معنای مصطلح «گفتوگوی ادیان» میپیماید، با نگاهی ژرف، ابعاد متکثر موضوع را بررسی میکند. از اینرو صرف نظر از چیستی گفتوگوی ادیان، در این مقاله به چرایی پیدایش گفتوگوی ادیان، متولیان آن، انواعگفتوگوی ادیان، اهداف، شیوهها، موضوع و نیز هنگامة گفتوگوی ادیان پرداخته شده است.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66647_3747381bcf0f198471a91913eedf4ab5.pdf
2015-02-20
173
196
گفتوگوی ادیان
گفتوگوی ایدئولوژیها
ابعاد گفتوگو
مؤلفههای گفتوگو
لئونارد
سویدلر
1
LEAD_AUTHOR
مهدی
صالحی
2
دانشجوی دکتری ادیان تطبیقی دانشگاه ادان و مذاهب قم
AUTHOR
احمد
مقری
3
دانشجوی دکتری ادیان تطبیقی دانشگاه ادیان و مذاهب قم
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کتابشناسی توصیفی و گزینشی الاهیات آزادیبخش
الاهیات آزادیبخش محصول اندیشهورزی و تلاشهای علمی و عملی متألهانی است که رهایی انسانِ به استثمارکشیدهشده آمریکای لاتین در نیمه دوم قرن نوزدهم را طلب میکردند. این جریان الاهیاتی مانند هر مکتب و نحله فکری در عالم مسیحیت، فراز و فرودهایی داشته است. اکنون که بیش از نیم قرن از شکلگیری آن میگذرد و تب و تاب انقلابی متألهان آزادیبخش فروکش کرده است، این امکان فراهم آمده تا به صورتی روشنتر اهداف و آرمانهای این نهضت را بر پایه آثار فراوانی که در این زمینه به نگارش درآمده، به بحث بگذاریم. در این جستار پس از اشاره اجمالی به تاریخچه الاهیات آزادیبخش خواهیم کوشید ابتدا آن را به مثابه یک مکتب معرفی کرده، سپس ابعاد آن را در قالب عناوینی چون خداشناسی، مسیحشناسی، کلیساشناسی، هرمنوتیک، عدالت اجتماعی و ... مطرح کنیم. روش کار ما نخست تبیین موضوع، سپس معرفی توصیفی یک اثر مهم در آن زمینه، و دست آخر عرضه کتابشناسی گزینشی درباره هر موضوع خواهد بود.
https://haftasman.urd.ac.ir/article_66648_e8d5751a3afa6d6cc3f1f64b7b95168b.pdf
2015-02-20
197
221
مسیحیت
الاهیات آزادیبخش
کتابشناسی
گوستاو گوتییرز
آمریکای لاتین
مجتبی
نماینده نیاسر
1
دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان، گرایش الاهیات مسیحی، دانشگاه ادیان و مذاهب قم
AUTHOR
احسان
قدرتاللهی
2
استادیار گروه ادیان و فلسفه، دانشگاه کاشان.
LEAD_AUTHOR
اکرمی، غلامرضا (1386). «محرابنشینان شورشی: نگاهی به تاریخچه الاهیات آزادیبخش»،در: اخبار ادیان، ش23، ص66-69.
1
شریعتی، علی (1370). اسلامشناسی (1)؛ مجموعه آثار 16، تهران: انتشارات قلم، چاپ دوم.
2
عسگری، یاسر (1388). «مسیحیت در آمریکای لاتین: از آغاز تاکنون»، در: نقد و نظر، ش56، ص156-182.
3
عسگری، یاسر؛ مریجی، شمسالله (1389). «الاهیات آزادیبخش آمریکای لاتین؛ ریشهها و عوامل شکلگیری»، در: معرفت ادیان، ش3، ص139-168.
4
فریره، پائولو (1368). آموزش شناخت انتقادی، ترجمه: منصوره (شیوا) کاویانی، بیجا، انتشارات آگاه.
5
گیر برانت، آلن (1367). کلیسای انقلابی، ترجمه: پرویز هوشمند راد، تهران: انتشارات شباویز، چاپ اول.
6
محدثی، حسن (1388). الاهیات انتقادی: رویکردی بدیل اما ناشناخته، تهران؛ نشر یادآوران، چاپ اوّل.
7
مصطفوی کاشانی، لیلی (1374). پایان صد سال تنهایی: سیری در اعتقادات مذهبی مردم آمریکای لاتین، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات بینالملل، چاپ اوّل.
8
ـــــــــــ (1367). کلیاتی درباره الاهیات رهاییبخش، تهران: مؤسسه بینالمللی کتاب، چاپ اوّل.
9
مکگراث، آلیستر (1384). درسنامه الاهیات مسیحی (شاخصهها، منابع و روشها)، ترجمه: بهروز حدادی، قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب.
10
نماینده نیاسر، مجتبی (1392). الاهیات آزادیبخش: زمینهها، مبانی، اعتقادات، اهداف و تحولات فکری، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکدهادبیات و علوم انسانی، دانشگاه کاشان.
11
یوسفیان، جواد (1368). کلیسای شورشی، تهران: نشر نی، چاپ اول.
12
Boff, Leonardo; Boff, Clodovis (1987). Introducing Liberation Theology, Translated by Paul Burns, New York: Orbis Books.
13
Cadorette, Curt (1988). From the Heart of the People: the Theology of Gustavo Gutierrez, United States: Meyer-stone Books.
14
Gutierrez, Gustavo (1974). A Theology of Liberation: History, Politics, and Salvation, translated by Caridad Inda and John Eagleson, London: SCM Press Ltd.
15
Lamb, Matthew L. (1985). "Liberation Theology and Social Justice", Process Studies, Vol. 14, Number 2, summer, pp. 102-122.
16
Meagher, P. K. (2003). "Liberation Theology", In: New Catholic Encyclopedia, Second Edition, Vol. 8, United States: Catholic University of America Press.
17