نمونه‌ای فاخر از گفتگوی اسلام و مسیحیت: ماهنامه الاسلام

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی کارشناسی ارشد ادیان غیرابراهیمی دانشگاه ادیان و مذاهب

چکیده

ماهنامه الإسلام نخستین نشریه مذهبی است که در دهه نخست قرن بیست (1320 ه‍.ق./1903م. ـ1323ه‍.ق./1905م.)، با چاپ سنگی منتشر می‌شد و نخستین فعالیت مطبوعاتی روحانیت به شمار می‌رود. این ماهنامه به اهتمام رکن‌الملک و حاج‌آقا نورالله اصفهانی با هدف مبارزه علمی با مبشران مسیحی انتشار می‌یافت و می‌کوشید مانع مسیحی‌سازی جامعه شود. محور اصلی فعالیت‌های الإسلام انتشار گفت‌وگوهایی بود که در «انجمن صفاخانه اصفهان» در محله جلفا، میان نمایندگان دو طرف مسلمان و مسیحی صورت می‌گرفت. در این گفت‌وگوها، آموزه‌های اصلی هر دو دین محل بحث واقع می‌شد. در این مقاله، پس از مروری کوتاه بر دوره‌های فعالیت‌های تبشیری در ایران و واکنش‌های حوزه‌های علمیه در مقابل آن، به محتوای گفت‌وگوهای مندرج در این نشریه نیز نگاهی خواهیم داشت. متأسفانه این ماهنامه فقط سه سال و دو ماه منتشر شد و به دلیل برخی کم‌لطفی‌ها، شکل‌گیری جریان مشروطه و مهاجرت محمدعلی داعی‌الإسلام به هند، این اقدام نوین حوزه علمیه اصفهان دوام نیافت.

کلیدواژه‌ها


آقابزرگ تهرانی، عبدالحسین (1403). الذریعه، بیروت: دارالاضواء.
تیزدال، کلر (1889). ینابیع الإسلام، چاپ سنگی، هند: لاهور.
حایری، عبدالهادی (1367). نخستین رویارویی‌های اندیشه‌گران ایران با دورویه تمدن بورژوازی غرب، تهران: امیرکبیر.
حییم، سلیمان (1360). فرهنگ عبری ـ فارسی، چاپ دوم، تهران: انجمن کلیمیان.
داعی‌الإسلام، محمدعلی (1325). «زندگی‌نامه خودنوشت»، در: آیین اسلام، ش117.
ـــــــــــ ماهنامه الإسلام (1320-1323). اصفهان: صفاخانه اصفهان.
مجد، مصطفی (1389). زندگی، افکار و آثار مؤلف فرهنگ نظام، بندرعباس: دانشگاه آزاد واحد بندرعباس.
منزوی، احمد (1383). فهرستواره کتاب‌های فارسی، تهران: مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی.
ناجی اصفهانی، حامد (1386). برگی از مناظره‌های اسلام و مسیحیت در روزگار صفویان در اصفهان (مجموعه مقالات همایش اصفهان صفویه)، اصفهان: دانشگاه اصفهان.